Χαρουπιά, ξυλοκερατιά, κερατιά, τερατσιά, κουντουριδιά ( επιστ. έλλοβος, κερατέα ) (Ceratonia siliqua )

Δέντρο αειθαλές , ανήκει στην οικογένεια των Κυαμοειδών και στην τάξη των Κυαμωδών.
Το είδος Ceratonia siliqua θεωρείτο ότι ήταν ο μοναδικός εκπρόσωπος του γένους, πράγμα που δεν ευσταθεί μετά την περιγραφή ενός ακόμα είδους, που περιλαμβάνει δύο υποείδη:

Ceratonia oreothauma subsp. Oreothauma που βρίσκεται στην Υεμένη.

Ceratonia oreothauma subsp. somalensis που είναι ιθαγενές της Σομαλίας.

Η χαρουπιά είναι δέντρο μακρόβιο, πολύγαμο, μόνοικο ή δίοικο, ιθαγενές της Μεσογείου.
Έχει φλοιό καστανόφαιο, λεπτό, κόμη πυκνή, συνήθως
σφαιρική, φύλλα πτερωτά με 4 – 10 φυλλάρια ακέραια,
δερματώδη, βαθυπράσινα και γυαλιστερά από πάνω, ωχροπράσινα από κάτω, άνθη με βαριά οσμή, χωρίς πέταλα, μικρά, σε μασχαλιαίους ή πλευρικούς κοκκινωπούς βότρυες, δίκλινα συνήθως, με κάλυκα μικρό, πρασινωπό, πεντάλοβο, πέντε στήμονες, μακριούς στα αρσενικά άνθη, κοντούς και, κατά κανόνα, άγονους στα θηλυκά ή ερμαφρόδιτα.

Καλλιεργείται εύκολα και ευδοκιμεί σε όλα τα εδάφη εκτός από
τα υγρά και τα άπορα.
Η καρποφορία της αρχίζει συνήθως το 6-7 έτος και συνεχίζεται
για πολλά χρόνια.
Η ωρίμανση του καρπού διαρκεί σχεδόν ένα χρόνο, από το Φθινόπωρο που γίνεται η ανθοφορία μέχρι τα τέλη Αυγούστου του επόμενου έτους που αρχίζουν να πέφτουν οι ώριμοι πια καρποί.

Τα φύλλα της είναι σύνθετα, σκληρά, ωοειδή με λείες παρυφές και σχηματίζουν πυκνό φύλλωμα.
Μπορεί να φτάσει σε ύψος και τα 15 μέτρα, βρίσκεται σε όχθες ποταμών και παράκτιες περιοχές της Μεσογείου είναι δε γνωστή και με το όνομα ξυλοκερατιά, ενώ στην Κύπρο ως "τερατσιά", από την αρχαιοελληνική λέξη κεράτιον, για το χαρούπι.
Από τη λέξη κεράτιον προέρχεται και η λέξη καράτι, γιατί το βάρος του σπόρου των χαρουπιών ορίστηκε ως η πιο μικρή μονάδα μέτρησης .
Στην Ελλάδα βρίσκεται αυτοφυής σε πολλές νησιώτικες περιοχές και κυρίως στην Κρήτη, Μάνη, Σάμο, αλλά καλλιεργείται και σε φυτώρια για τον καλλωπισμό δρόμων και πάρκων.

Στην Κύπρο καλλιεργείται εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Μελισσοκομικό φυτό πολύ σημαντικό για τις ξηροθερμικές περιοχές.
Μπορεί να αποτελέσει την βασική πηγή γύρης και μελιού, για την διαχείμαση των μελισσιών, στα ξηρά νησιά μας και σε άγονα μέρη της Πελοποννήσου .
Τα άνθη της είναι μικρά, πράσινα, χωρίς πέταλα.
Ανθίζει στις αρχές του φθινοπώρου.
Πολλαπλασιάζεται με σπόρους και μοσχεύματα την Άνοιξη.
Δίνει νέκταρ και γύρη ενώ με ευνοϊκές συνθήκες υγρασίας δίνει και μελίτωμα.