25 Αυγ 2017



Ίριδα, αγριόκρινος (Ιris inguilaris)

Η ίρις είναι γένος αγγειόσπερμων μονοκοτυλήδονων φυτών, της τάξης των Λειριωδών (Liliales), της οικογένειας των Ιριδοειδών που περιλαμβάνει περί τα 100 είδη πολυετών πoών στις εύκρατες χώρες.


Ποώδες φυτό με λεπτό ρίζωμα και κοντό βλαστό.
Τα σπέρματα, οι ρίζες και τα φύλλα των περισσοτέρων εξ αυτών περιέχουν μια τοξική ουσία στην οποία οφείλονται πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες καθώς και μια πτητική κετόνη, την ιράνη, στην οποία οφείλονται οι αρωματικές τους ιδιότητες.
Το γένος είναι πολύ διαδεδομένο σε όλη την βόρεια εύκρατη ζώνη. Αυτοφύεται κατά συστάδες σε υγρές περιοχές, άκρες δρόμων κ.α.
Οι ταξιανθίες έχουν σχήμα βεντάλιας και περιέχουν ένα ή περισσότερα συμμετρικά με έξι λοβούς λουλούδια. 

Αυτά αναπτύσσονται με ποδίσκο ή τον στερούνται. Τα τρία σέπαλα, τα οποία εξαπλώνονται προς τα κάτω ή γέρνουν. Επεκτείνονται από τη στενή τους βάση, η οποία σε κάποιες από τις ριζωματώδεις ίριδες έχει μια «γενειάδα» (μια τούφα από μικρές όρθιες επεκτάσεις που αναπτύσσονται στην μεσαία γραμμή της), σε μία ευρύτερη μερίδα («άκρο»), συχνά διακοσμημένη με νευρώσεις, γραμμές ή τελείες. 
Τα τρία πέταλα στέκονται όρθια, εν μέρει πίσω από βάση των σεπάλων. Ονομάζονται «πρότυπα». Μερικά μικρότερα είδη ίριδας έχουν και τους έξι λοβούς να κοιτάνε προς τα έξω, αλλά σε γενικές γραμμές, τα άκρα και τα πρότυπα διαφέρουν σημαντικά στην εμφάνιση. 
Είναι ενωμένα στη βάση τους σε ένα ανθικό σωλήνα που βρίσκεται πάνω από την ωοθήκη (γνωστή ως κατώτερη ωοθήκη). 
Ο στύλος χωρίζει προς την κορυφή σε πεταλοειδείς κλάδους. Αυτό είναι σημαντικό στην επικονίαση.


Το λουλούδι της ίριδας παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως παράδειγμα για τη σχέση μεταξύ ανθοφόρων φυτών και εντόμων επικονίασης. 
Το σχήμα του λουλουδιού, η θέση της γύρης και η στιγματοφόρος επιφάνεια στα εξωτερικά πέταλα σχηματίζουν μια επιφάνεια προσγείωσης για ένα ιπτάμενο έντομο, το οποίο περιτριγυρίζει το περιάνθιο για νέκταρ. 
Θα πρέπει πρώτα να έρθει σε επαφή το περιάνθιο, στη συνέχεια, με τους στιγματισμένους στήμονες σε μια σπειροειδή επιφάνεια που φέρει σε μια ωοθήκη που σχηματίζει τρεις κάψουλες.
Η όμοια με ράφι εγκάρσια προβολή, στο εσωτερικό του σπειροειδούς κάτω από τους στημόνες, είναι κάτω από την εξάρτηση από τον υπερκείμενο βραχίονα του στύλου κάτω από το στίγμα, έτσι ώστε το έντομο να έρχεται σε επαφή με τη γύρη -που καλύπτει την επιφάνειά του μόνο αφού περάσει το στίγμα. Καθώς απομακρύνεται από το λουλούδι θα έρθει σε επαφή μόνο με τη μη δεκτική κάτω όψη του στίγματος. Ως εκ τούτου, ένα έντομο που μεταφέρει γύρη από ένα λουλούδι, φτάνοντας στο άλλο, θα αφήσει τη γύρη στο στίγμα, καθώς απομακρύνεται έξω από ένα λουλούδι, η γύρη που φέρει δεν θα απομακρυνθεί από το στίγμα του ίδιου άνθους.

Ο καρπός της ίριδας είναι μια κάψουλα που ανοίγει σε τρία μέρη για να αποκαλύψει τους πολυάριθμους σπόρους μέσα. Ορισμένα είδη φέρουν περικάρπιο

Ανθίζει Φεβρουάριο- Απρίλιο και δίνει νέκταρ και γύρη χρώματος κρέμ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου