Ασκοσφαίρωση, κιμωλίαση ή γύψινος γόνος.

Η ασκοσφαίρωση προσβάλει μόνο τον γόνο , είναι μία πολύ συχνά εμφανιζόμενη ασθένεια παρατηρείται σε χώρες με εύκρατο κλίμα ,ιδιαίτερα στο βόρειο ημισφαίριο και σχετίζεται περισσότερο με το ισοζύγιο πληθυσμού – γόνου και τις χαμηλές θερμοκρασίες που μπορεί να αναπτυχθούν κατά κύριο λόγο σε μικρά και νηστικά μελίσσια.

Παθογόνο αίτιο της ασθένειας είναι η Ascosphaera apis και είναι ετεροθαλής μύκητας,που αναπτύσσεται μόνο στις προνύμφες των μελισσιών!
Η κύρια εστία μόλυνσης μετά από προσβολή από Ασκοσφαίρωση είναι οι μουμιοποιημένες προνύμφες και ιδιαίτερα οι μαύρες οι οποίες μπορεί να περιέχουν 100 έως 1000 εκατομμύρια σπόρια του μύκητα.
Κηρήθρες με τέτοιες προνύμφες στο εσωτερικό τους εάν χρησιμοποιηθούν σε άλλο μελίσσι είναι πιθανό να το επιμολύνουν και να προκαλέσουν την εμφάνιση της ασθένειας και σε αυτό. Τα σπόρια της ασθένειας είναι κλεισμένα μέσα σε ειδικά όργανα τις κύστες.
Σπόρια της ασθένειας μπορεί να εντοπιστούν σε όλες τις επιφάνειες μίας κυψέλης, στα φύλλα κηρήθρας, στο μέλι, στη γύρη, αλλά και στις μέλισσες ενώ μπορούν να διατηρήσουν τη μολυσματική τους ικανότητα έως και για 15 χρόνια.
Αιτίες που μπορούν να προδιαθέσουν το μελίσσι ώστε να ευνοηθεί η βλάστηση των σπόρων και η ανάπτυξη του μύκητα ώστε να εκδηλωθεί η ασκοσφαίρωση, κιμωλίαση ή γύψινος γόνος είναι.
Η Υγρασία.Παρατηρείται ότι αναπτύσσεται συχνότερα σε περιοχές με υγρασία!
Η εξασθένιση του μελισσιού.Οποιαδήποτε αιτία προκαλεί εξασθένιση του μελισσιού όπως γηρασμένη βασίλισσα, υπερβολική σμηνουργία, δηλητηριάσεις βαρρόα κλπ μπορούν να προκαλέσουν ασκοσφαίρωση!
Ύπαρξη άλλων νοσημάτων που μπορούν να μειώσουν τις αμυντικές τους ικανότητες.

Δυσαναλογία ενήλικων μελισσών- γόνου. Σε μελίσσια που εκτρέφουν μεγάλη έκταση γόνου ειδικά την Άνοιξη, ακόμη και από λάθος χειρισμούς δικούς μας ( προσθήκη κηρήθρας σε λάθος σημείο ) ή γενικά όταν δεν επαρκούν οι ενήλικες μέλισσες να περιποιηθούν και να θερμάνουν το γόνο.
Η Φυλή. Υπάρχουν φυλές που είναι περισσότερο ή λιγότερο ευαίσθητες στην ασθένεια. Αυτό το βλέπουμε ακόμη και μέσα στο ίδιο το μελισσοκομείο από μελίσσια των ίδιων φυλών!
Μέτρα που μπορούν να βοηθήσουν είναι η ανανέωση κηρηθρών, η απολύμανση του μελισσοκομικού εξοπλισμού σε τακτά διαστήματα και η επιλογή ανθεκτικών στην ασθένεια μελισσών.
Προκειμένου ο μελισσοκόμος να βοηθήσει τέτοια μελίσσια χρειάζεται να τα «σφίξει» απομακρύνοντας κηρήθρες που δεν πατούν οι μέλισσες, να καθαρίσει τη βάση από την παρουσία μουμιοποιημένων προνυμφών και να τροφοδοτήσει σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Χορηγώντας βιταμίνες-πρωτεΐνες ( γύρη-φέτες πορτοκάλι,λεμονιού ) μπορούν να βοηθήσουν!!!
Εάν δε συντρέχει γενετικός λόγος (ακατάλληλη βασίλισσα), στις περισσότερες περιπτώσεις τα μελίσσια αποθεραπεύονται με το που επανέρχονται, στα φυσιολογικά ποσοστά οι συνθήκες που δημιούργησαν την ασκοσφαίρωση.
Σε περιπτώσεις μεγάλης προσβολής (εμφανής παρουσία νεκρών προνυμφών εντός των κελιών του γόνου και μεγάλος αριθμός πεσμένος στη βάση) προτείνεται επιπλέον η απομάκρυνση των βαριά προσβεβλημένων πλαισίων γόνου και καταστροφή τους, αφενός για να απομακρυνθεί φορτίο του παθογόνου μικροοργανισμού και αφετέρου για να ρυθμιστεί το ισοζύγιο πληθυσμού – γόνου. Λιγότερος γόνος, περισσότερος πληθυσμός να τον φροντίσει, να τον ζεστάνει και να απομακρύνει μουμιοποιημένες προνύμφες. 

Προς την ίδια κατεύθυνση μπορεί να ρυθμιστεί η αναλογία με την προσθήκη πληθυσμού κάνοντας συνένωση ή προσθέτοντας κηρήθρες εκκολαπτόμενου γόνου.