ΚΗΡΗΘΡΑ & ΚΕΡΙ ΜΕΛΙΣΣΩΝ

 Τα χτισμένα πλαίσια κηρηθρών, θεωρούνται η περιουσία του μελισσοκόμου!

Τι είναι η κηρήθρα?

Μια κηρήθρα είναι μια φυσική κατασκευή εξαγωνικών πρισματικών κυττάρων κεριού που δημιουργείται από μέλισσες στις φωλιές τους για να περιέχουν τις προνύμφες και τα αποθέματα μελιού και γύρης. Επίσης, η κηρήθρα χρησιμοποιείται ως φέρον σώμα για μετάδοση ηχητικών και οσφρητικών μηνυμάτων μεταξύ των μελισσών. Οι μέλισσες επίσης παράγουν κερί για να σφραγίσουν τα κελιά γόνου και ώριμου μελιού. Το κερί σφράγισης του μελιού έχει αντιβιοτικές ουσίες, ώστε να συντηρείται καλύτερα το μέλι.

Τι χρώμα έχει το κερί?

Το κερί έχει υπόλευκο χρώμα, αλλά με την πάροδο του χρόνου σκουραίνει λόγω της χρήσης από τις μέλισσες.

Πόσα κελιά εμπεριέχονται σε μία κηρήθρα ενός πλαισίου Langstroth κυψέλης?

Σε κάθε κηρήθρα υπάρχουν και από τις δυο πλευρές 6900 εξαγωνικά κελιά.

Πώς χτίζουν κηρήθρες  οι μέλισσες? 

Οι μέλισσες είναι σε θέση να παράγουν κερί με τα οκτώ ζεύγη κηρογόνων αδένων, που βρίσκονται στο κάτω μέρος της κοιλιάς τους. Αυτή η ουσία διαρρέει από τους πόρους της μέλισσας για να παράγει μικροσκοπικές νιφάδες κεριού. Οι μέλισσες, συνεργαζόμενες, χρησιμοποιούν τις κεραίες, τις γνάθους και τα πόδια τους για να χειριστούν το κερί κατά την κατασκευή της χτένας, ενώ θερμαίνουν ενεργά το κερί, το οποίο είναι προϊόν ζύμωσης και ανάμιξης με εκκρίσεις των σιελογόνων αδένων. Κατά την κατασκευή εξαγωνικών κυψελών, η θερμοκρασία του κεριού κυμαίνεται μεταξύ 33,6 και 37,6 ° C. 

Τα κελιά κλίνουν ελαφρώς προς τα πάνω, μεταξύ 9 και 14 °, προς τα ανοιχτά άκρα. Το εξαγωνικό σχήμα σημαίνει μικρότερες απαιτήσεις σε κερί, ελαφρύτερη κατασκευή, ιδανικές αντοχές, πλήρη εκμετάλλευση χώρου, ιδανική επιφανειακή τάση, μικρότερη κατανάλωση ενέργειας από τις μέλισσες.

Μια τελική κηρήθρα μπορεί να υποστηρίξει έως και 30 φορές το βάρος των μελισσών, όταν είναι πλήρης αυτών.

Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να χτίσουν κηρήθρες οι μέλισσες?

Το χτίσιμο κηρηθρών πυροδοτείται για να ικανοποιηθεί κάποια ανάγκη, όπως νέα φωλιά, επιπλέον χώρος για αποθήκευση τροφών και για ωοτοκία. Για να χτίσουν οι μέλισσες απαιτούνται:

Θερμοκρασία περιβάλλοντος άνω των 15 βαθμών, δηλαδή τέτοια που να μην πυροδοτεί την ανάγκη μελισσόσφαιρας.

Νεαρές μέλισσες, ηλικίας 2-3 εβδομάδων. όσο περισσότερες, τόσο το καλύτερο.

Πληθυσμός μελισσιού τέτοιος που να μπορεί να αναπτύξει και να διατηρήσει θερμοκρασίες κοντά στους 35 βαθμούς κελσίου.

Καλή νεκταροέκκριση και ύπαρξη γυρεοδοτικών φυτών. (Ο μελισσοκόμος μπορεί να υποβοηθήσει με την παροχή σιροπιού 1:1).

Ύπαρξη βασίλισσας.

Η ύπαρξη γόνου δεν αποτελεί ικανή και αναγκαία συνθήκη αλλά ενισχύει την τάση χτισίματος κηρηθρών.

Ύπαρξη διαθέσιμου χώρου.

Σε πόσο χρόνο ολοκληρώνουν το χτίσιμο κηρηθρών οι μέλισσες?

Κατά μέσο όρο, μπορεί να χρειαστούν μεταξύ 7 ημερών και 2 μηνών για να φτιάξουν τις κηρήθρες της κυψέλης. Αυτό κυρίως εξαρτάται, από τη δυναμικότητα του μελισσιού, από το αν είναι μια νέα αποικία ή είναι εγκατεστημένη, τις καιρικές συνθήκες και τη ροή του νέκταρος. Ένα πλήρως λειτουργικό και δυνατό μελίσσι, σε ιδανικές συνθήκες μπορεί να κατασκευάσει 10 πλαίσια κηρηθρών σε μόλις 3 μέρες!

Πόσο μέλι καταναλώνεται για την παραγωγή ενός κιλού κεριού?

Για την παραγωγή ενός κιλού κεριού απαιτείται η κατανάλωση 6-8 κιλών μελιού.

Για την κατασκευή κηρήθρας ενός πλαισίου κυψέλης  Langstroth απαιτούνται περίπου 100 gr κεριού.

Πόσο μέλι και γύρη χωράει ένα πλαίσιο?

Ένα χτισμένο πλαίσιο χωράει περίπου 3 κιλά μελιού ή 1 κιλό γύρης.

Κάθε πότε ανανεώνουμε τα χτισμένα πλαίσια?

Ανάλογα με την χρήση. Το ιδανικό θα ήταν να τα ανανεώνουμε κάθε 2 χρόνια. Σε καμιά περίπτωση δεν τα

χρησιμοποιούμε μετά την πάροδο 5 ετών. Πέρα από αυτό το διάστημα υπάρχει κίνδυνος προσβολής από ασθένειες, τα κελιά μικραίνουν και οι μέλισσες γεννιούνται μικρότερες και λιγότερο αποδοτικές.

Eίναι το κερί της  κηρήθρας βρώσιμο;

Το κερί μελισσών είναι αδρανές υλικό. Μπορείτε να καταναλώσετε κάθε μέρος της κηρήθρας, συμπεριλαμβανομένου του ανεπεξέργαστου μελιού, της γύρης, της πρόπολης και του βασιλικού πολτού. Όλα αυτά τα συστατικά συνδυάζονται για να δημιουργήσουν ένα νόστιμο και εξαιρετικά θρεπτικό σνακ.

Πώς μπορώ να εξάγω το κερί μελισσών?

Το κερί συλλέγεται από την απολέπιση σφραγισμάτων των πλαισίων κατά τον τρύγο και από το λιώσιμο των κηρηθρών κατά την ανανέωση των χτισμένων πλαισίων. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι και συσκευές εξαγωγής του κεριού, όπως το λιώσιμο με ζεστό νερό και φιλτράρισμα, με ηλιακό κηροτήκτη, με κηροτήκτη ατμού, ή ακόμα και με φυγοκέντρηση με την βοήθεια χημικών ουσιών. Για τον αποχρωματισμό και τη λεύκανση του κεριού χρησιμοποιούνται φυσικά ή χημικά μέσα.

Πού χρησιμοποιείται το κερί μελισσών?

Το κερί μελισσών μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή φύλλων κηρήθρας, λαμπάδων, λοσιόν, συσκευασμάτων περιποίησης για τα χείλη, σαπουνιού, κηραλοιφών, αποσμητικών, για βερνίκι παπουτσιών, για βερνίκι επίπλων, ως λιπαντικό ιστιοσανίδας, για σφράγιση, για εμβολιασμό φυτών, για αποτρίχωση, ως λιπαντικό ψησίματος και ως κερί φελλού. Επίσης χρησιμοποιείται σε τοπικά αναισθητικά, οδοντόπαστες, αντιηλιακά λάδια, κρέμες ξυρίσματος, φίλτρα τσιγάρων, μαστίχες, κουφέτα, ως προσκολλητικό εντομοκτόνων, για μπογιές ζωγραφικής κ.ά.

https://www.youtube.com/watch?v=MRuAMkRgnEE

Επιμέλεια σύνταξης: Γρηγόρης Παπατάτσης Εκπαιδευτικός, Μελισσοκόμος.