24 Φεβ 2018



Σύστημα παραγωγής βασιλικού πολτού «ΕΖΙ» (Λιάκος, 2004).

Το σύστημα ΕΖΙ Queen System εφαρμόστηκε τα τελευταία χρόνια στην Ν. Ζηλανδία με σκοπό την αύξηση του εισοδήματος των μελισσοκόμων και την απαλλαγή της εθνικής της οικονομίας από την άσκοπη εξαγωγή συναλλάγματος για την εισαγωγή κινέζικου βασιλικού πολτού.
Το σύστημα ΕΖΙ προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα όπως παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων βασιλικού πολτού με λιγότερη εργασία, μείωση του κόστους παραγωγής και ταυτόχρονη μείωση της τιμής του προϊόντος με αποτέλεσμα ο μελισσοκόμος να έχει περισσότερους πελάτες.
Είναι μια μέθοδος που δεν απαιτεί εξειδίκευση στην μεταφορά προνυμφών και δεν είναι χρονοβόρα. 
Τέλος οι μελισσοκόμοι δεν χρειάζεται να κυνηγούν την μελιτοφορία μετακινώντας συνεχώς τα μελίσσια τους, αλλά τροφοδοτώντας τα με σιρόπι ζάχαρης και γύρης τα αναγκάζουν να παράγουν μεγάλες ποσότητες βασιλικού πολτού, που μπορούν να συμπληρώσουν το μελισσοκομικό τους εισόδημα.

Τα βασικά μέρη από τα οποία αποτελείται ένα σύστημα ΕΖΙ είναι:
-Θήκη κελιών ωοτοκίας (Εικόνα 34Α)
-Συστοιχίες πλαστικών κελιών (Εικόνα 34Γ)
-420 βασιλικά κελιά (Εικόνα 34Β)
-Βέργες συγκράτησης κελιών (Εικόνα 34 Δ)



Εικόνα 34. Βασικά μέρη συσκευής ΕΖΙ.


Θήκη κελιών ωοτοκίας

Η θήκη αποτελείται από την βάση της, διαστάσεων 11,5Χ13cm και φέρει 420 οπές διαμέτρου 3,3mm σε 21 σειρές των 20, οι οπές στο μπροστινό μέρος έχουν εξαγωνικό σχήμα ενώ πίσω στρογγυλό και το υλικό της βάσης είναι ανθεκτικό πλαστικό. Επίσης φέρει δοκίδες στήριξης πυθμένων κελιών 42 ζεύγη με 21 για παραγωγή βασιλικού πολτού και 21 για παραγωγή βασιλισσών.
Κάθε δοκίδα φέρει 10 πυθμένες κελιών.
Αφού οι δοκίδες συναρμολογηθούν κατά ζεύγη τοποθετούνται στο οπίσθιο μέρος της θήκης. Κατά την τοποθέτησή τους κλείνουν όλα τα ανοίγματα της βάσης με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια ενιαία επιφάνεια με 420 εξαγωνικές βάσεις κελιών τις οποίες θα χρησιμοποιήσουν οι μέλισσες για να σχηματίσουν εργατικά κελιά.
Το εμπρόσθιο κάλυμμα της θήκης φέρει οπές για την είσοδο των εργατριών αλλά όχι της βασίλισσας. 
Στο κέντρο του καλύμματος έχει μια μεγάλη είσοδο για την εισαγωγή της βασίλισσας η οποία κλείνει με ειδικό καπάκι, ενώ το οπίσθιο κάλυμμα της θήκης απαγορεύει την είσοδο των μελισσών για να αποφεύγεται η συγκόλληση των δοκίδων με πρόπολη ή κερί. 
Στην συνέχεια η βασίλισσα θα χρησιμοποιήσει την βάση της θήκης για να γεννήσει τα αυγά της, για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει η βάση της θήκης να μοιάζει με κηρήθρα πράγμα το οποίο πετυχαίνουμε με το κέρωμα της βάσης της θήκης.
Το κέρωμα γίνεται με λιωμένο κερί που απλώνουμε στην βάση της θήκης αφού πρώτα την θερμάνουμε. Όταν το κερί παγώσει το αλείφουμε με λίγο σιρόπι η μέλι ώστε να διεγείρουμε τις μέλισσες να ξεκινήσουν να χτίζουν τα κελιά. 
Ακολουθεί η τοποθέτηση των δοκίδων ανά ζευγάρια, το κάθε ζευγάρι σχηματίζει μια δοκίδα με 20 πυθμένες κελιών το οποίο εφαρμόζεται προσεκτικά στην πρώτη σειρά των κυκλικών ανοιγμάτων που υπάρχουν στην οπίσθια επιφάνεια της βάσης της θήκης και αφού καλυφθεί όλη η βάση με δοκίδες τοποθετούμε το οπίσθιο κάλυμμα της θήκης.
Στην συνέχεια η θήκη ωοτοκίας τοποθετείται σε ένα πλαίσιο με στήριξη ξύλινης βέργας από κάτω. Σε ένα πλαίσιο τοποθετούνται και 3 θήκες ωοτοκίας και το πλαίσιο τοποθετείται σε ένα δυνατό μελίσσι στην θέση ενός κεντρικού πλαισίου και ακολουθεί τροφοδοσία με πυκνό σιρόπι (2 μέρη ζάχαρη/1 μέρος νερό) για να υποβοηθηθεί το μελίσσι στο κτίσιμο των θηκών.
Μετά από 48 ώρες κάνουμε ένα έλεγχο για να δούμε αν έχει κτισθεί η θήκη η όχι, εάν δεν έχει κτισθεί συνεχίζουμε την τροφοδοσία με σιρόπι άλλες 2 ημέρες μέχρι να συμπληρωθεί το κτίσιμο. 
Αφού το πετύχουμε αυτό αφαιρούμε το πλαίσιο και ελέγχουμε πάνω στην κηρύθρα αν έχει αποθηκευτεί νέκταρ, τότε την τοποθετούμε στην είσοδο της κυψέλης για να το συλλέξουν οι μέλισσες η ξεπλένουμε την κηρύθρα με νερό. 
Τέλος τοποθετείται το πρόσθιο κάλυμμα και η θήκη είναι έτοιμη να χρησιμοποιηθεί.

Συστοιχίες πλαστικών κελιών
Είναι πήχες 38 cm και πλάτους 2,2 cm κατασκευασμένες από πλαστικό και ο κάθε πήχης αποτελείται από 30 πλαστικά κελιά εκτροφής βασιλικών προνυμφών τα οποία στο πυθμένα τους έχουν μια τρύπα διαμέτρου περίπου 3,3 mm. Πάνω στις τρύπες τοποθετούνται με απόλυτη ακρίβεια οι πυθμένες των κελιών που είναι στερεωμένα στις δοκίδες που προαναφέρθηκαν παραπάνω. Οι συστοιχίες είναι 14 και χρησιμοποιούνται μόνο για παραγωγή βασιλικού πολτού, ακολουθούν οι βάσεις πλαστικών κελιών οι οποίες αποτελούνται από 420 βασιλικά κελιά που χρησιμεύουν για αποθήκευση τροφίμων.

Βέργες συγκράτησης κελιών
Είναι 2 βέργες κατασκευασμένες από αλουμίνιο ειδικά φτιαγμένες για να συγκρατούν τους πήχεις των κελιών η των μεμονωμένων Βασιλικών κελιών.
Η συγκράτηση αυτή γίνεται με τοποθέτηση των άκρων των βεργών σε φωλιές που υπάρχουν στις γωνίες συγκράτησης των βεργών και δημιουργούν μια ενιαία πήχη που προσαρμόζεται εύκολα στο πλαίσιο. Οι βέργες, οι πήχεις των κελιών η τα μεμονωμένα κελιά συγκρατούνται σε ενιαίο σύνολο με γωνίες πλαστικές ειδικά κατασκευασμένες και στην συνέχεια στερεώνονται στο πλαίσιο.
Κάθε πλαίσιο μπορεί να υποδεχθεί 3 πήχες με κελιά, άρα ανοίγουμε 3 τρύπες στον ορθοστάτη των πλαισίων με ίσα διαστήματα από τις μπάρες και μεταξύ τους και τοποθετούμε πάνω τους τους πήχεις με τα κελιά οι οποίες συγκρατούνται με μια κοντή ξυλόβιδα.
Η θέση των πηχών είναι οριζόντια πάνω στο πλαίσιο και οι πήχες κινούνται ελεύθερα μέσα του.

Μεθοδολογία παραγωγής βασιλικού πολτού
Το πρώτο βήμα που κάνουμε είναι η τοποθέτηση της βασίλισσας στην θήκη ωοτοκίας.
Δύο ώρες όμως πριν τον εγκλεισμό της τοποθετείται το πλαίσιο με την θήκη ή τις θήκες στο κέντρο της γονοφωλιάς, με στόχο να εμποδίσει τις μέλισσες να γεμίσουν τα κελιά της θήκης με μέλι.
Μετά από 2 ώρες εντοπίζουμε την βασίλισσα και πιάνοντας την προσεκτικά από τα φτερά την μεταφέρομε στην θήκη και κλείνουμε σταθερά την θύρα εισαγωγής.
Μέσα σε 24 ώρες η βασίλισσα έχει ωοτοκήσει και στα 420 κελιά άρα αφαιρούμε από το πλαίσιο την βασίλισσα και την εισάγουμε σε μια άλλη θήκη.
Στην συνέχεια το πλαίσιο από το οποίο αφαιρέθηκε η βασίλισσα επιστρέφεται στο μελίσσι αφού πρώτα αφαιρέσουμε το μπροστινό καπάκι της θήκης για να μπορέσουν οι εργάτριες να εισχωρήσουν ευκολότερα και να φροντίσουν το γόνο. 
Η θήκη παραμένει στο μελίσσι για 72 ώρες, δηλαδή τόσο χρόνο όσο χρειάζεται να εκκολαφθούν από τα αυγά οι προνύμφες, ενώ ταυτόχρονα προετοιμάζομε τα πλαίσια με τα μεμονωμένα βασιλικά κελιά.
Αργότερα αφαιρούμε την πλαστική θήκη από το μελίσσι 72 ώρες μετά τον απεγκλωβισμό της βασίλισσας, στον πυθμένα των κελιών της οποίας υπάρχουν προνύμφες ολίγων ωρών.
Η θήκη μεταφέρεται στο μελισσοκομείο που βρίσκονται τα ορφανά μελίσσια σε ένα κατάλληλο χώρο. Σε αυτό το χώρο υπάρχει ένας πάγκος πάνω στον οποίο τοποθετείται η θήκη μέσα σε ένα δίσκο και σκεπάζεται με καθαρή πετσέτα. Στον ίδιο πάγκο σε ένα άλλο δίσκο είναι σκεπασμένοι οι πήχεις με τα κελιά παραγωγής βασιλικού πολτού. 
Από την θήκη αφαιρείται το οπίσθιο κάλυμμα και το πρώτο ζεύγος δοκίδων με προσοχή. 
Οι δοκίδες διαχωρίζονται και προσαρμόζονται στις τρύπες που υπάρχουν στους πυθμένες των κελιών.
Σε κάθε πήχη αντιστοιχούν 3 δοκίδες και σε ένα πλαίσιο 9, άρα αφού κάθε θήκη έχει 42 δοκίδες μπορούμε από μια μόνο θήκη να ετοιμάσουμε συνολικά 5-7 πλαίσια με βασιλικά κελιά. Ακολουθεί η μεταφορά των προνυμφών στα πλαίσια με τα βασιλικά κελιά και η τοποθέτηση των πλαισίων στα μελίσσια έναρξης.
Τα πλαίσια παραμένουν για 24 ώρες στα μελίσσια έναρξης και καθημερινά αφαιρούνται τα πλαίσια με τα βασιλικά κελιά που είχαν τοποθετηθεί την προηγούμενη ημέρα και αμέσως στην θέση τους τοποθετούνται τα πλαίσια με τα νέα βασιλικά κελιά. Στην εξαγωγή των πλαισίων κατά την απομάκρυνση των μελισσιών από πάνω τους θα πρέπει να προσέξουμε το βούρτσισμα και το τίναγμα, ώστε οι νεαρές προνύμφες που υπάρχουν στα κελιά να μην μετακινηθούνε, γιατί θα διακοπεί η τροφοδοσία τους, επίσης μεγάλη προσοχή στα πλαίσια στα οποία δεν πρέπει να υπάρχει ασφράγιστος γόνος, εργατικός ή κηφηνόγονος, με προνύμφες ηλικίας μικρότερης των 3 ημερών, διότι οι εργάτριες θα απορρίψουν τα εμβολιασμένα βασιλικά κελιά και θα αρχίσουν την εκτροφή βασιλισσών στα πλαίσια αυτά.
Αφού λοιπόν τα πλαίσια με τα βασιλικά κελιά γίνουν σχεδόν όλα αποδεκτά αφαιρούνται από τα μελίσσια έναρξης και μεταφέρονται προσεκτικά και τοποθετούνται ανά ένα στα μελίσσια εκτροφής στα οποία θα μείνουν 2 ημέρες.
Στο διάστημα παραμονής τους στα μελίσσια εκτροφής τροφοδοτούνται με πολύ βασιλικό πολτό από τις παραμάνες των μελισσιών εκτροφής.
Στην συνέχεια ακολουθεί εξαγωγή των πλαισίων με τα βασιλικά κελιά και συλλογή του βασιλικού πολτού.
Στα πλαίσια που εξάγουμε απαιτείται μεγάλη προσοχή κατά το τίναγμα και το βούρτσισμα. Στην θέση των πλαισίων που εξάγουμε τοποθετούνται νέα βασιλικά κελιά που μεταφέρονται από τα μελίσσια έναρξης.

Μεθόδευση εργασίας
Αν έχουμε περισσότερες μονάδες του συστήματος ΕΖΙ queen system και παράγουμε καθημερινά βασιλικό πολτό, επειδή το χρονικό διάστημα παραμονής των βασιλικών κελιών στα μελίσσια έναρξης διαρκεί 1η ημέρα, ενώ στα εκτροφής 2 χρειαζόμαστε τετραπλάσιο αριθμό μελισσιών εκτροφής από αυτόν πού έχουν τα μελίσσια έναρξης, άρα τα μελίσσια εκτροφής χωρίζονται σε 2 ομάδες, τα μελίσσια της μιας ομάδας τα χαρακτηρίζομε ως μονά και τα μαρκάρουμε με 1 πινέζα ενώ της 2 ομάδας τα χαρακτηρίζουμε ως ζυγά και τα μαρκάρομε με 2 πινέζες.
Στα μονά μελίσσια γίνονται επεμβάσεις τις μονές ημέρες του μήνα και στα ζυγά τις διπλές. 
Στους μήνες που έχουν 31 ημέρες αφήνουμε μια ημέρα χωρίς εμβολιασμό έτσι γνωρίζουμε καθημερινά ποια μελίσσια πρέπει να ανοιχθούν.
Για την επιτυχία της παραγωγής οι προνύμφες που χρησιμοποιούνται είναι σχεδόν της ίδιας ηλικίας(8-16 ωρών) μικρότερες των 24 ωρών, επίσης λόγω του ότι η μεταφορά πραγματοποιείται μέσα στο βασιλικό πολτό που υπάρχει στον κινητό πυθμένα και πολύ γρήγορα οι προνύμφες δεν πληγώνονται από το βελονάκι ούτε αποξηραίνονται από την έκθεση σε ξηρότερο περιβάλλον, ως αποτέλεσμα η παραμονή τους έξω από την κυψέλη είναι πολύ μικρή.
Τελικό αποτέλεσμα έχει οι εργάτριες να μην απορρίπτουν τις προνύμφες και να παράγεται βασιλικός πολτός σε κάθε επέμβαση σταθερά σε μεγάλη ποσότητα.

Πλεονεκτήματα σε σχέση με την κλασική μέθοδο του εμβολιασμού

-Είναι μια μέθοδος που εφαρμόζεται από όλους τους μελισσοκόμους διότι δεν απαιτεί ιδιαίτερη δεξιοτεχνία.

-Χρησιμοποιείται ακόμα και από τα άτομα μεγάλης ηλικίας που δεν έχουν ισχυρή όραση και σταθερό χέρι για να πραγματοποιήσουν τον εμβολιασμό και την μεταφορά της προνύμφης.

-Με αυτή την μέθοδο μειώνεται ο χρόνος μεταφοράς της προνύμφης στο 1/10-1/15 σε σχέση με την κλασική, και οι ποσότητες βασιλικού πολτού ανά άτομο είναι μεγαλύτερες.

-Και τέλος δεν αποσπά τον επαγγελματία πολλές ώρες από την μελισσοκομική του εργασία.


πηγη: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΘΕΡΓΙΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου