Αντιμετώπιση Νοσεμίασης.

Η νοσεμίαση είναι ενδημική ασθένεια δηλαδή υπάρχει σε μεγάλο ή μικρό βαθμό σ’ όλα τα μελίσσια. Σκευάσματα υπάρχουν αλλά η  αποτελεσματικότητά τους δεν ξεπερνά το  30-80%. 

Δεν υπάρχει ΚΑΝΕΝΑ σκεύασμα με το οποίο είναι δυνατό να επιτευχθεί  100% θεραπεία από τη Νοσεμίαση. 

Το υπόλοιπο  20-70% των επιζώντων αρρώστων μελισσών κατά τη διάρκεια του χειμώνα θα αφήσουν περιττώματα στις κηρήθρες με μεγάλο αριθμό σπορίων. 

Όταν το μελίσσι ετοιμάζεται να υποδεχτεί το νέο γόνο την Άνοιξη, η πρώτη εργασία που θα κάνει είναι να καθαρίσει τις κηρήθρες από  τα περιττώματα. 

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την επιμόλυνση των μελισσών και σε μερικές περιπτώσεις έξαρση της ασθένειας αυτή την εποχή. 

Γι’ αυτό θα πρέπει κάθε τέλος Φθινοπώρου να επεμβαίνουμε με ένα από τα σκευάσματα που διαθέτουμε για να περιοριστεί το μολυσματικό φορτίο και ενωρίς την Άνοιξη να επαναλαμβάνουμε την θεραπευτική αγωγή για να προλάβουμε  την έξαρση της αρρώστιας. 

Αυτό χρειάζεται να γίνεται κάθε χρόνο σ’όλα τα μελίσσια άσχετα εάν πιστεύουμε ή όχι ότι τα μελίσσια είναι προσβεβλημένα.

Τα κυριότερα θεραπευτικά μέσα: 

ΘΥΜΟΛΗ. 

Πολυδυναμική ουσία η οποία χρησιμοποιείται εναντίον της βαρρόα, της Νοσεμίασης και της Ασκοσφαίρωσης σε διαφορετικές αναλογίες και μεθόδους. 

Για τη νοσεμίαση, στην Ελλάδα 1 gr σε 15 λίτρα, στην Ιταλία και Καναδά 1 gr σε 10 λίτρα. 

Η θυμόλη διατηρεί το σιρόπι χωρίς ξίνισμα για αρκετούς μήνες. Αποτελεσματικότητα 50-70%. 

Στο ζαχαροζύμαρο  0,120 gr θυμόλης/Kg με μικρότερη όμως αποτελεσματικότητα από ότι το σιρόπι. 

Δεν προτείνεται γιατί επηρεάζει αρνητικά  την οσμή της κυψέλης.

NOZEVIT (Κροατίας) 

Είναι εκχύλισμα φλοιού βελανιδιάς, πλούσιο σε τανίνες και πολυφαινόλες. Επιπρόσθετα περιέχει βιταμίνες, αιθέρια έλαια και κιτρικό οξύ (+plus). 

Στο σιρόπι τροφοδότησης  1 ml Nozevit /200 ml  ψεκασμός ή ενστάλαξη ή τάισμα. 

Στο ζαχαροζύμαρο  2 ml Nozevit /Kg (1 ml=20 σταγόνες). 

Δύο εφαρμογές  ανά 10 ημέρες. Στο σιρόπι μειώνει τη προσβολή κατά 68% ενώ στο  ζαχαροζύμαρο έχει μικρότερη  αποτελεσματικότητα. 

 H θεραπευτική δράση του είναι μικρής διάρκειας και η αρρώστια επανεμφανίζεται πολύ γρήγορα

VITA FEED GOLD (Αγγλίας)

Φυτικό εκχύλισμα τεύτλων με προσθήκη σαλικυλικού νατρίου διεγείρει την ωοτοκία της βασίλισσας την άνοιξη, γεννιούνται περισσότερες μέλισσες από εκείνες που πεθαίνουν μειώνοντας έτσι την προσβολή. 10 g σκευάσματος  σε 100 ml σιρόπι και δίνονται 10 ml σιρόπι ανά πλαίσιο μέλισσες την 1, 3, 5, 7 και  9 ημέρα. 

Μείωση προσβολής κατά 52%.

PROTOFIL (Ρουμανίας)

Φυτικό εκχύλισμα θυμαριού. Στο σιρόπι 20 ml/ λίτρο. Τροφοδότηση  δύο φορές σε διάστημα μιας εβδομάδας με 250 ml. Αποτελεσματικότητα  56% .

NOSESTAT (Βουλγαρίας).

Δύο φιαλίδια το ένα  με ιωδιούχο κάλιο και το άλλο με ιώδιο και μυρμηκικό  οξύ, τα οποία αναμιγνύονται λίγο πριν τη χρήση. 5 ml από το μίγμα σε  ένα λίτρο σιροπιού. 

500-800 ml σιροπιού ανά μελίσσι σε 3 συνεχείς ημέρες. Αποτελεσματικότητα  42%.

API HERB (Ιταλίας). 

Εκχύλισμα βοτάνων με προσθήκη αιθέριων ελαίων και βιταμίνης Β. Ένα φακελάκι των 40 gr διαλύεται σε 500 ml σιρόπι (1:1).Ενστάλαξη 50 ml/μελίσσι.  Αποτελεσματικότητα   43% και 46% .

HIVE ALIVE (Ιρλανδίας).

Περιέχει θυμόλη,  εκχύλισμα φυκών και λεμονόχορτο.  Συμπλήρωμα διατροφής μελισσών για  την ανοιξιάτικη ανάπτυξη. 

Στο σιρόπι 2,5 ml /L (1:1). Σε κάθε μελίσσι δίνονται 4 λίτρα . Αποτελεσματικότητα 57%.

ΣΚΟΡΔΟ 

Στο σιρόπι (5 ml χυμός  σκόρδου/L ), όσο και στο ζαχαροζύμαρο (5 g σκόνη σκόρδου /Kg, τροφοδότηση   για ένα μήνα είχε μικρή αποτελεσματικότητά και δεν προτείνεται.

ApiX (Πολωνίας). 

Περιέχει ακετυλοσαλικυλικό οξύ και εκχύλισμα από το φυτό Artemisia absinthium. Στο σιρόπι 1,5 mg ΑpiX /10 L σιρόπι και σε κάθε μελίσσι δίνονται  0,5 L σιρόπι, 4 φορές κάθε 2 ημέρες. Αποτελεσματικότητα 63,4% .

ΟΞΑΛΙΚΟ ΟΞΥ (Ο.Ο.) 

31,5 gr O.O./L σιρόπι 1:1 (0.25 Μ). 

Οι μέλισσες δεν δέχονται ευχάριστα να καταναλώσουν σιρόπι με μεγαλύτερες συγκεντρώσεις  Ο.Ο. 

Σε κάθε δεκάρι μελίσσι ενστάλαξη 50 ml με επανάληψη σε  20 ημέρες (δύο μόνο επεμβάσεις). 

Αποτελεσματικότητα  53.8%±6.5 σε νεαρές μέλισσες και 44,4%±6,0 σε μέλισσες μεγαλύτερης ηλικίας.

ΡΕΣΒΕΡΑΤΡΟΛΗ . Φυσική ουσία η οποία παράγεται από πολλά φυτά σε απόκριση στον  τραυματισμό  τους ή την  προσβολή τους από παθογόνα βακτήρια ή μύκητες. 

Τα κόκκινα σταφύλια, βατόμουρα και φιστίκια είναι πλούσια πηγή για την ουσία αυτή. Χρησιμοποιήθηκε στο ζαχαροζύμαρο 10 mg/Kg. Μέτρια αποτελεσματικότητα

ΛΥΣΟΖΥΜΗ. Περιέχεται στα ανθρώπινα δάκρυα, η βακτηριοκτόνος δράση του προστατεύει το ανθρώπινο μάτι από λοιμώξεις. Χρησιμοποιήθηκε στο ζαχαροζύμαρο σε  συγκέντρωση  500 mg/Kg,  σε κάθε μελίσσι δόθηκαν 3 Kg. Δεν Βρέθηκε αποτελεσματικό και δεν μείωσε το ποσοστό των σπορίων.

ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΑ  ΚΑΙ ΠΡΕΒΙΟΤΙΚΑ  Η χορήγηση προβιοτικών και πρεβιοτικών θεωρήθηκε ότι βοηθά την  υγεία των μελισσών. Σε σχετική έρευνα βρέθηκε ότι η χορήγηση στο σιρόπι εμπορικά διαθέσιμου προβιοτικού με Lactobacillus rhamnosus  μαζί με το πρεβιοτικό inuli βρέθηκε ότι οι μέλισσες ήσαν περισσότερο επιρρεπείς στη Νοσεμίαση και η προσβολή αυξήθηκε κατά 25 φορές.

ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΟΥΣ

ΦΟΥΜΙΝΤΙΛ Β. Αντιβιοτικό έχει προσωρινό μόνο αποτέλεσμα έναντι της νοσεμίασης. Περιέχει την σταθεροποιητική ουσία  δικυκλοεξυλαμίνη  (DCH) η οποία παραμένει  στο μέλι για  τουλάχιστο 3 χρόνια, δεν επηρεάζεται από το φως ή τις όποιες θερμοκρασίες επεξεργασίας του μελιού. Ενσωματώνεται στο κερί όπου έχει αθροιστική δράση και δρα συνεργιστικά με  ακαρεοκτόνες ουσίες που βρίσκονται στο κερί όπως είναι το φλουβαλινέιτ ή το κουμαφώς, με αποτέλεσμα μεγάλες απώλειες ακμαίων  μελισσών και γόνου. Η DCH είναι επικίνδυνη για την ανθρώπινη υγεία, είναι γενετοξική και καρκινογόνος.

NOZEMAT ΚΑΙ ΤΟ NOZEMAPOL (αντιβιοτικά) Ρώσικα σκευάσματα που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο για την αντιμετώπιση της Νοζεμίαση. Τα δύο αυτά σκευάσματα  περιέχουν ως δραστική ουσία το αντιβιοτικό μετρονιδαζόλη (metronidazole) , το οποίο  ανιχνεύεται σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις στο μέλι (>0.1 μg/kg). Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέταξε την μετρονιδαζόλη μαζί με την χλωρομφαινικόλη στο παράρτημα ΙV του Καν.(ΕΕ) 37/2010, όπου περιλαμβάνονται ουσίες για τις οποίες δεν καθορίζεται κανένα επιτρεπτό ανώτατο όριο στις τροφές γιατί τα κατάλοιπα τους  ανεξαρτήτως ορίων συνιστούν κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία.

πηγή: Ανδρέας Θρασυβούλου, καθηγητής Μελισσοκομίας, Α.Π.Θ.