ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΛΙΣΣΩΝ.

Οι δηλητηριάσεις των μελισσών οφείλονται σε τοξικούς παράγοντες και μπορεί να έχουν τα παρακάτω αίτια (χημικά ή φυσικά):

- Γεωργικά φάρμακα.

- Φάρμακα ασθενειών και παρασίτων μελισσών (λάθος χρήση και εφαρμογή ή ακατάλληλες, μη εγκεκριμένες και ιδιαίτερα τοξικές ουσίες).

- Απόβλητα βιομηχανιών (π.χ. μολυσμένα ύδατα). 

- Τοξικά φυτά σε νέκταρ, γύρη ή μελίτωμα.

Οι δηλητηριάσεις μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την άμεση δράση και κατάρρευση των μελισσών ή να επιδρούν έτσι ώστε να μειώνεται το προσδόκιμο ζωής των μελισσών και αργά αλλά σταθερά, το μελίσσι να εξασθενεί, να αποδιοργανώνεται και τελικά να καταρρέει. 

Τοξικά φυτά, είναι τα εξής: 

Ροδόδεντρο, Φλαμουριά (Τίλια η εριώδης & Τίλια η πλατύφυλλος). 

Στάχυς officialis, arvensis kai germanica. Ιπποκαστανέα. 

Βέρατρο album και nigrum.

Ακόνιτον το γογκυλώδες και το λυκοκτόνο.

Δελφίνιο.

Υοκύαμος ο μέλας.

Σολανόν το μέλαν.

Ρανούνγκουλος.

Πικροδάφνη.

Λευκή Ελάτη.

Δάφνη η μεζέριος.

Αστράγαλος.

Καπνός.

Επίσης, υπό προϋποθέσεις αντίξοων συνθηκών για τα φυτά (λόγω π.χ. ξηρασίας) μπορεί να εμφανίζουν τοξικότητα ο Ευκάλυπτος, το Κρεμμύδι και η Λυγαριά.

Συμπτώματα:

- Ξαφνική μείωση πληθυσμού.

- Πολλές νεκρές μέλισσες μπροστά από την κυψέλη και με προτεταμένη την προβοσκίδα τους.

- Επιθετικές μέλισσες κατά την επιθεώρηση.

-Αποδιοργάνωση των μελισσών.

- Νεκρός γόνος και εμφάνιση σηψηγονιών.

- "Τεμπέλικες" μέλισσες με τρέμουλο ή με αστάθεια.

- Απώλεια προσανατολισμού.

- Διακοπή της ωοτοκίας της βασίλισσας.

- Αδυναμία πτήσης.

- Πολύ ανοιχτά ή πολύ κλειστά φτερά.

- Εμετός πριν τον θάνατο.

- Παράλυση.

Τι μπορεί να κάνει ο μελισσοκόμος?

Πρόληψη:

- Να μην τοποθετεί τα μελίσσια σε ψεκαζόμενες περιοχές ή σε περιοχές με τοξικά φυτά.

- Να ενημερώνει  για τη θέση του μελισσοκομείου και να συνεργάζεται με τους καλλιεργητές.

- Να φροντίζει ώστε να αναγράφονται στις κυψέλες του στοιχεία επικοινωνίας.

- Να τοποθετεί τα μελίσσια σε ήδη ψεκασμένες περιοχές, αφού περάσουν 72 ώρες.

- Να βρίσκεται σε ετοιμότητα άμεσης μετακόμισης του μελισσοκομείου έχοντας πάντα εναλλακτική τοποθεσία.

- Να τοποθετεί τα μελίσσια σε ψηλά σημεία, π.χ. κορυφογραμμές.

- Να περιορίζει από το βράδυ τις μέλισσες, αν ακολουθεί την άλλη μέρα ψεκασμός, καλύπτοντας τις σίτες αερισμού με βρεγμένα πανιά ή λινάτσα.

Αν παρ' όλα αυτά έχουμε δηλητηρίαση μελισσών τότε ο μελισσοκόμος προβαίνει στις παρακάτω ενέργειες:

- Τροφοδοτεί άμεσα τα μελίσσια ειδικά αν δεν έχουν αποθέματα τροφών.

- Φροντίζει για την παροχή πόσιμου νερού.

- Αν δει νεκρό γόνο αφαιρεί τα πλαίσια κηρηθρών με γύρη (τοξική γύρη).

- Εισάγει νέα βασίλισσα αν έχει επηρεασθεί η παλιά ή έχει πεθάνει.

- Συνενώνει τα πολύ αδύναμα μελίσσια.

- Φιλτράρει και ενισχύει τα αδύναμα μελίσσια ώστε να τα ενισχύσει και να αποφύγει τον κίνδυνο λεηλασίας.

- Τα μεταφέρει σε μη τοξικό περιβάλλον, πλούσιο σε νέκταρ και γύρη.

Save the Bees! No Bees, no future!

Επιμέλεια σύνταξης: Γρηγόρης Παπατάτσης Εκπαιδευτικός, Μελισσοκόμος.