Παρά τα μέτρα πρόληψης και καταστολής κάποια μελίσσια πιθανόν να σμηνουργήσουν. Αυτό μπορεί να συμβεί τις ημέρες που ο μελισσοκόμος θα απουσιάζει από το μελισσοκομείο με αποτέλεσμα να χαθούν σμάρια πριν προλάβει ο μελισσοκόμος να τα συλλάβει.
Για να αποφευχθεί αυτό τοποθετούνται παγίδες. σύλληψης αφεσμών οι οποίες είναι ειδικά διαμορφωμένες κυψέλες, οι οποίες τοποθετούνται κοντά στο μελισσοκομείο και έχουν τη δυνατότητα να προσελκύσουν το 50-80% των αφεσμών. Για την σωστή προετοιμασία και τοποθέτηση των παγίδων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι παρακάτω παράγοντες.
α).Το μέγεθος της παγίδας. Οι ανιχνεύτριες μέλισσες όταν ψάχνουν για την κατάλληλη φωλιά εγκατάστασης μετρούν τον εσωτερικό χώρο περπατώντας ή πετώντας από μια επιφάνεια σε άλλη και απορρίπτουν μια υποψήφια θέση φωλιάς, εάν είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη από τις προτιμήσεις τους. Κυψέλες παγίδες με 5-8 πλαίσια προτιμούνται.
β). Είσοδος και προσανατολισμός. Είναι προτιμότερο μια μικρή είσοδος 12,5 cm2 παρά μια μεγάλη. Η είσοδος πρέπει να βρίσκεται προς την βάση της παγίδας και να έχει προσανατολισμό προς το νότο. Το σχήμα της εισόδου καθώς επίσης το σχήμα και το χρώμα της παγίδας δεν επηρεάζουν την προσέλκυση του αφεσμού.
γ). Υλικά κατασκευής των παγίδων. Οι παγίδες κατασκευάζονται από συμπιεσμένο χαρτί, από ξύλο ή από φαιλιζόλ και εσωτερικά επιχρίονται με κερί και πρόπολη. Η προσθήκη εκχυλίσματος από μελισσόχορτο ή λεμονιού στο κερί αυξάνει την αποτελεσματικότητα της παγίδας.
δ).Τοποθέτηση των παγίδων. Οι παγίδες για να είναι αποτελεσματικές πρέπει να τοποθετούνται σε ύψος τουλάχιστο 2 m πάνω από το έδαφος με ιδανικότερο ύψος 3,5-4,5 m,σε αποστάσεις από 100 μέχρι 200 μέτρα από το μελισσοκομείο σε ορατή θέση (όχι κάλυψη ή απόκρυψη)
ε) Οι μέλισσες δεν προτιμούν ζεστές φωλιές γι’ αυτό φροντίστε να τοποθετήσετε την παγίδα σε σκιαζόμενη θέση. Η παρουσία νερού βοηθά την επιλογή της θέσης από τις μέλισσες.
ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΤΟΠΟΘΕΤΟΥΝΤΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΠΑΓΙΔΑ
α) Μείγμα από ανηθόλη και ευγενόλη (9:1). Η ανηθόλη βρίσκεται σε διάφορα αιθέρια έλαια σε κρυσταλλική μορφή, είναι αδιάλυτη στο νερό και διαλυτή σε οινόπνευμα. Διασπάται από το φως και γι’ αυτό διατηρείται σε σκοτεινά δοχεία. Η ευγενόλη αποτελεί το κύριο συστατικό του γαρυφαλλέλαιου. Είναι υγρό ευχάριστης οσμής, χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία και για την παρασκευή της βανίλιας. Είναι αδιάλυτη στο νερό και διαλυτή σε αλκοόλη.
β) Μείγμα από γερανιόλη και ευγενόλη (9:1. Η γερανιόλη αποτελεί το κύριο συστατικό του ροδέλαιου, βρίσκεται επίσης και σε πολλά αιθέρια έλαια. Το ροδέλαιο περιέχει επίσης νερόλη. Η γερανιόλη και η νερόλη είναι οι βασικές ουσίες της φερομόνης του αδένα Νasanov των μελισσών. Το μείγμα είναι αδιάλυτο στο νερό και διαλυτό σε αλκοόλη.
γ) Εσσάνς ευκαλύπτου. Αιθέριο έλαιο από ευκάλυπτο προσελκύει τους αφεσμούς στις παγίδες και χρησιμοποιείται αρκετά σε άλλες χώρες. Η προσέλκυση των μελισσών πιθανόν να οφείλεται στην περιεκτικότητα του αιθέριου ελαίου ευκαλύπτου σε κιτράλη. Η κιτράλη είναι επίσης ένα από τα κύρια συστατικά της φερομόνης του αδένα Nasanov. Βρίσκεται κύρια στα λεμόνια και χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία.
δ) Μείγμα γερανιόλης και κιτράλης (1:1). Από το μίγμα αυτό 100 mg τοποθετούνται σε φιαλίδιο το οποίο τοποθετείται μέσα στην παγίδα-κυψέλη πάνω από την είσοδο. Η προσθήκη των αιθέριων ελαίων που αναφέρθηκαν μέσα στο κερί με το οαποίο επιχρίεται εσωτερικά η κυψέλη, αυξάνει σημαντικά την προσέλκυση των αφεσμών.
ε) Κηρόζωμο. Οι μελισσοκόμοι στο νησί Τήνος χρησιμοποιούν ένα μείγμα από μαύρο γλυκό κρασί με μελισσόχορτο, άνθη λεμονιάς, λεβάντας, τριανταφυλλιάς, μέλι και κερί. Το ζεσταίνουν και αλείφουν εσωτερικά τις κυψέλες που προορίζονται για να πιάσουν τους αφεσμούς.
στ) Εσσάνς από μελισσόχορτο. Το εκχύλισμα από μελισσόχορτο περιέχει τις ουσίες γερανιόλη, κιτράλη και νερολικό οξύ.
ζ) Μπορούν να χρησιμοποιηθούν επίσης και εμπορικά προϊόντα προσέλκυσης των αφεσμών όπως είναι τα μαντηλάκια τα οποία είναι εμποτισμένα με αιθέρια έλαια, σπρέϊ που περιέχουν κυρίως κιτράλη, αλοιφές με φερομονική δράση κ.ά.
Εκτός από τις ουσίες που τοποθετούνται για την προσέλκυση των αφεσμών πρέπει να τοποθετηθεί δύο ως τρεις κηρήθρες με άδεια κελιά. Οι σκοτεινόχρωμες παλαιές κηρήθρες προσελκύουν καλύτερα τους αφεσμούς. Αποφύγετε τις κηρήθρες με μέλι γιατί δημιουργούν λεηλασίες.
Η αποτελεσματικότητα της κυψέλης-παγίδας για την προσέλκυση των αφεσμών αυξάνει, όταν προηγούμενα θα έχει εγκατασταθεί προσωρινά σ’ αυτήν ένα μελίσσι. Φαίνεται ότι η γύρη, η πρόπολη και φερομόνες που αφήνουν οι μέλισσες στην κυψέλη, προσελκύουν τον αφεσμό.
α).Το μέγεθος της παγίδας. Οι ανιχνεύτριες μέλισσες όταν ψάχνουν για την κατάλληλη φωλιά εγκατάστασης μετρούν τον εσωτερικό χώρο περπατώντας ή πετώντας από μια επιφάνεια σε άλλη και απορρίπτουν μια υποψήφια θέση φωλιάς, εάν είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη από τις προτιμήσεις τους. Κυψέλες παγίδες με 5-8 πλαίσια προτιμούνται.
β). Είσοδος και προσανατολισμός. Είναι προτιμότερο μια μικρή είσοδος 12,5 cm2 παρά μια μεγάλη. Η είσοδος πρέπει να βρίσκεται προς την βάση της παγίδας και να έχει προσανατολισμό προς το νότο. Το σχήμα της εισόδου καθώς επίσης το σχήμα και το χρώμα της παγίδας δεν επηρεάζουν την προσέλκυση του αφεσμού.
γ). Υλικά κατασκευής των παγίδων. Οι παγίδες κατασκευάζονται από συμπιεσμένο χαρτί, από ξύλο ή από φαιλιζόλ και εσωτερικά επιχρίονται με κερί και πρόπολη. Η προσθήκη εκχυλίσματος από μελισσόχορτο ή λεμονιού στο κερί αυξάνει την αποτελεσματικότητα της παγίδας.
δ).Τοποθέτηση των παγίδων. Οι παγίδες για να είναι αποτελεσματικές πρέπει να τοποθετούνται σε ύψος τουλάχιστο 2 m πάνω από το έδαφος με ιδανικότερο ύψος 3,5-4,5 m,σε αποστάσεις από 100 μέχρι 200 μέτρα από το μελισσοκομείο σε ορατή θέση (όχι κάλυψη ή απόκρυψη)
ε) Οι μέλισσες δεν προτιμούν ζεστές φωλιές γι’ αυτό φροντίστε να τοποθετήσετε την παγίδα σε σκιαζόμενη θέση. Η παρουσία νερού βοηθά την επιλογή της θέσης από τις μέλισσες.
ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΤΟΠΟΘΕΤΟΥΝΤΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΠΑΓΙΔΑ
α) Μείγμα από ανηθόλη και ευγενόλη (9:1). Η ανηθόλη βρίσκεται σε διάφορα αιθέρια έλαια σε κρυσταλλική μορφή, είναι αδιάλυτη στο νερό και διαλυτή σε οινόπνευμα. Διασπάται από το φως και γι’ αυτό διατηρείται σε σκοτεινά δοχεία. Η ευγενόλη αποτελεί το κύριο συστατικό του γαρυφαλλέλαιου. Είναι υγρό ευχάριστης οσμής, χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία και για την παρασκευή της βανίλιας. Είναι αδιάλυτη στο νερό και διαλυτή σε αλκοόλη.
β) Μείγμα από γερανιόλη και ευγενόλη (9:1. Η γερανιόλη αποτελεί το κύριο συστατικό του ροδέλαιου, βρίσκεται επίσης και σε πολλά αιθέρια έλαια. Το ροδέλαιο περιέχει επίσης νερόλη. Η γερανιόλη και η νερόλη είναι οι βασικές ουσίες της φερομόνης του αδένα Νasanov των μελισσών. Το μείγμα είναι αδιάλυτο στο νερό και διαλυτό σε αλκοόλη.
γ) Εσσάνς ευκαλύπτου. Αιθέριο έλαιο από ευκάλυπτο προσελκύει τους αφεσμούς στις παγίδες και χρησιμοποιείται αρκετά σε άλλες χώρες. Η προσέλκυση των μελισσών πιθανόν να οφείλεται στην περιεκτικότητα του αιθέριου ελαίου ευκαλύπτου σε κιτράλη. Η κιτράλη είναι επίσης ένα από τα κύρια συστατικά της φερομόνης του αδένα Nasanov. Βρίσκεται κύρια στα λεμόνια και χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία.
δ) Μείγμα γερανιόλης και κιτράλης (1:1). Από το μίγμα αυτό 100 mg τοποθετούνται σε φιαλίδιο το οποίο τοποθετείται μέσα στην παγίδα-κυψέλη πάνω από την είσοδο. Η προσθήκη των αιθέριων ελαίων που αναφέρθηκαν μέσα στο κερί με το οαποίο επιχρίεται εσωτερικά η κυψέλη, αυξάνει σημαντικά την προσέλκυση των αφεσμών.
ε) Κηρόζωμο. Οι μελισσοκόμοι στο νησί Τήνος χρησιμοποιούν ένα μείγμα από μαύρο γλυκό κρασί με μελισσόχορτο, άνθη λεμονιάς, λεβάντας, τριανταφυλλιάς, μέλι και κερί. Το ζεσταίνουν και αλείφουν εσωτερικά τις κυψέλες που προορίζονται για να πιάσουν τους αφεσμούς.
στ) Εσσάνς από μελισσόχορτο. Το εκχύλισμα από μελισσόχορτο περιέχει τις ουσίες γερανιόλη, κιτράλη και νερολικό οξύ.
ζ) Μπορούν να χρησιμοποιηθούν επίσης και εμπορικά προϊόντα προσέλκυσης των αφεσμών όπως είναι τα μαντηλάκια τα οποία είναι εμποτισμένα με αιθέρια έλαια, σπρέϊ που περιέχουν κυρίως κιτράλη, αλοιφές με φερομονική δράση κ.ά.
Εκτός από τις ουσίες που τοποθετούνται για την προσέλκυση των αφεσμών πρέπει να τοποθετηθεί δύο ως τρεις κηρήθρες με άδεια κελιά. Οι σκοτεινόχρωμες παλαιές κηρήθρες προσελκύουν καλύτερα τους αφεσμούς. Αποφύγετε τις κηρήθρες με μέλι γιατί δημιουργούν λεηλασίες.
Η αποτελεσματικότητα της κυψέλης-παγίδας για την προσέλκυση των αφεσμών αυξάνει, όταν προηγούμενα θα έχει εγκατασταθεί προσωρινά σ’ αυτήν ένα μελίσσι. Φαίνεται ότι η γύρη, η πρόπολη και φερομόνες που αφήνουν οι μέλισσες στην κυψέλη, προσελκύουν τον αφεσμό.
πηγη: Ανδρέας Θρασυβούλου, Ομότιμος Καθηγητής ΑΠΘ Γεωπόνος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου