Η εξυγιαντική συμπεριφορά αποτελείται από δύο σκέλη: πρώτα το άνοιγμα του κελιού και στη συνέχεια ο καθαρισμός του. 
Σύμφωνα με τους Spivak and Gilliam (2010), η εξυγιαντική συμπεριφορά καθορίζεται γενετικά, ωστόσο η έκφραση της συμπεριφοράς αυτής εξαρτάται από τη δυναμικότητα της αποικίας και τη σύνθεση των εργατριών μέσα σε αυτή.
Οι Arathi et al (2000), σε έρευνα που πραγματοποίησαν στις Η.Π.Α., βρήκαν ότι την εξυγιαντική συμπεριφορά εφαρμόζουν μέλισσες μέσης ηλικίας, δηλαδή μεταξύ 15-17 ημερών.
Οι μέλισσες αυτές περνούν το 40% του χρόνου τους για να ανοίξουν τα κελιά και το 2% για να απομακρύνουν το νεκρό γόνο.
Από τη συγκεκριμένη έρευνα βρέθηκε ότι με την εξυγιαντική συμπεριφορά ασχολείται περίπου το 18% των εργατριών της αποικίας.
Με την παρουσία του νεκρού παγωμένου γόνου, παρατηρήθηκε ότι μειώθηκαν σημαντικά άλλες δραστηριότητες των εργατριών, όπως το περπάτημα και η επιθεώρηση των κελιών.
Αρνητική συσχέτιση κατεγράφη ανάμεσα στην αναλογία που πραγματοποιούνταν τα δύο μέρη της εξυγιαντικής συμπεριφοράς.
Πιο συγκεκριμένα, οι μέλισσες που εκτελούσαν το άνοιγμα των κελιών πιο συχνά, ασχολούνταν λιγότερο με την απομάκρυνση της νεκρής νύμφης.
Για να χαρακτηριστεί ότι ένα μελίσσι έχει εξυγιαντική συμπεριφορά θα πρέπει να ακολουθηθεί η παρακάτω διαδικασία:
από ένα υγιές μελίσσι επιλέγονται και κόβονται τυχαία τμήματα κηρήθρας (5-6 cm το κάθε ένα), με σφραγισμένο γόνο, στη συνέχεια παγώνονται σε καταψύκτη και επιστρέφονται στο μελίσσι.
Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να επαναληφθεί τουλάχιστον δύο φορές. Μόνο τα μελίσσια εκείνα που απομακρύνουν περισσότερο από το 95% του νεκρού γόνου μέσα σε 48 ώρες και στις δύο εφαρμογές θεωρούνται ότι έχουν εξυγιαντική συμπεριφορά (Spivak and Downey, 1998).
Όπως αναφέρει και ο Rath (1992), η μέλισσα του είδους Apis mellifera L., ανιχνεύει και απομακρύνει τον άρρωστο ή νεκρό σφραγισμένο γόνο.
Ο νεκρός γόνος δεν αναδύει τις φερομόνες του υγιούς, και συνεπώς οι παραμάνες μέλισσες παύουν να τον φροντίζουν και τον βγάζουν από τα κελιά.
Την ίδια συμπεριφορά εμφανίζει και η μέλισσα του είδους Apis cerana, με τη διαφορά ότι εκτός από τον άρρωστο και νεκρό γόνο, έχει παρατηρηθεί η αναγνώριση και αποβολή του προσβεβλημένου με βαρρόα γόνου, ακόμα και όταν είναι σφραγισμένος. Ωστόσο αυτό ισχύει μόνο για τον εργατικό γόνο, καθώς στην περίπτωση του κηφηνόγονου οι μέλισσες δεν ενδιαφέρονται, ακόμα και αν ο γόνος είναι νεκρός. Η διαφορά στην συμπεριφορά οφείλεται στο μοναδικό κάλυμμα του κελιού των κηφήνων.
πηγή: Αργενά Νικολία
Πτυχιούχος Γεωπόνος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου