24 Σεπ 2018



Βέλιουρας, Σόργος, Καλαμάγρα, Βούλιαρη, Καλαμότσιχρο, Νταριτζάνι, Δαρί, Αγούλιαρας (Sorghum halepense)

Είναι φυτό ενδημικό της Μεσογείου, αλλά έχει εξαπλωθεί σε όλη την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.
Το φυτό έχει εισαχθεί σε όλες τις ηπείρους εκτός της Ανταρκτικής. 
Αναπαράγεται με παραφυάδες και σπόρους.
Το γένος σόργος περιλαμβάνει 60 περίπου είδη ποωδών φυτών που είναι ιθαγενή των τροπικών και υποτροπικών περιοχών, όλες ωστόσο οι καλλιεργούμενες μορφές σόργου προέρχονται από ένα είδος, το Sorghum bicolor (Σόργος ο δίχρωμος) ή σόργος ο κοινός (Sorghum vulgare), που κατάγεται πιθανότατα από την Αφρική.
Χρησιμοποιείται ως ζωοτροφή και ως προστασία από τη διάβρωση εδαφών. 
Συχνά όμως, θεωρείται ζιζάνιο, λόγω του ότι:
-Το ξερό φύλλωμά του από την παγωνιά ή το ζεστό/ξηρό καιρό μπορεί ναι περιέχει αρκετές ποσότητες κυανιούχου υδρογόνου, ώστε να σκοτώσει βοοειδή και άλογα αν καταναλωθεί σε ποσότητα.

-Το φύλλωμα μπορεί να προκαλέσει «φούσκωμα» σε τέτοια φυτοφάγα ζώα από τη συσσώρευση υπερβολικών νιτρικών αλάτων. 
Γενικώς πάντως, είναι βρώσιμο για τα ζώα.

-Αυξάνεται και εξαπλώνεται τόσο γρήγορα, που μπορεί να «πνίξει» καλλιέργειες.

Αυτό το είδος εμφανίζεται σε καλλιεργούμενα ή εγκαταλελειμμένα χωράφια, βοσκότοπους, δασικές άκρες και κατά μήκος χειμάρρων.
Ευδοκιμεί σε ανοιχτό, πλούσιο, υπέδαφος, ιδιαίτερα σε καλλιεργούμενα χωράφια. 
Ο Βέλιουρας είναι ανθεκτικός στα κοινά ζιζανιοκτόνα και θεωρείται ότι είναι ένα από τα δέκα χειρότερα ζιζάνια στον κόσμο.

Καλλιεργούμενος σόργος

Η ποικιλία σόργου: Σόργος ο δίχρωμος, είναι ετήσιο φυτό που μοιάζει πολύ με τον Αραβόσιτο. 
Χρησιμοποιείται ως ζωοτροφή στις ανεπτυγμένες χώρες και για διατροφή στις αναπτυσσόμενες. 
Η σημασία του στις τροπικές κυρίως περιοχές είναι μεγάλη γιατί αναπτύσσεται εύκολα και δίνει μεγάλες αποδόσεις σε καρπό και ζωοτροφή χωρίς μεγάλες καλλιεργητικές περιποιήσεις. 
Είναι επίσης πολύτιμο στις θερμές και άνυδρες περιοχές χάρη στην ανθεκτικότητα του στην ξηρασία και τις υψηλές θερμοκρασίες.

Ο Σόργος στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα απαντούν αυτοφυή δύο είδη :

· Σόργος ο χαλέπιος (S. halepense) πολυετές είδος το οποία απαντά σε δροσερά και γόνιμα εδάφη. Είναι ζιζάνιο με τις ονομασίες: βέλιουρας ή βήλιουρας ή καλαμότσιχρο ή καλαμάγγρα.

· Σόργος ο σαρωματικός (S. scoparion) φυτό με ψηλό κάλαμο(3 μέτρα) πολύκλαδη ταξιανθία και ερυθροκίτρινα σπέρματα. Από την ταξιανθία του κατασκευάζονται σκούπες, από όπου και οι κοινές ονομασίες σκούπα, σκουπόχορτο.
Η καλλιέργεια του S.scoparion γίνεται κυρίως στον νομό Έβρου

Θρεπτική αξία
Η θρεπτική αξία του Σόργου είναι ελαφρώς κατώτερη από αυτή του αραβοσίτου. Ο κόκκος του σόργου έχει υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, ενώ περιέχει επίσης πρωτεΐνη σε ποσοστό 10%, λίπη σε 3,4%, ασβέστιο και μικρές ποσότητες Σιδήρου βιταμίνης Β1 (θειαμίνη) και βιταμίνης PPP (νικοτινικό οξύ). 
Οι πρωτεΐνες του ενδοσπερμίου είναι γνωστές με την συλλογική ονομασία καφιρίνη. 
Το λάδι που λαμβάνεται από το έμβρυο του Σόργου είναι παρόμοιο με αυτό του αραβοσίτου και αποτελείται κυρίως από τα λιπαρά οξέα παλμιτικό, στεατικό και ιδιαίτερα ολεϊκό και λινολεϊκό. 
Ο κόκκος αλέθεται σε αλεύρι που καταναλώνεται με την μορφή χυλού, κέικ και ψωμιού, σε συνδυασμό με αλεύρι σταριού. 
Ο καρπός τού Σόργου χρησιμοποιείται επίσης για την παραγωγή εδώδιμου λαδιού, αμύλου, δεξτρόζης, και αλκοολούχων ποτών (μπίρα των Κάφρων). 
Οι βλαστοί χρησιμοποιούνται ως χορτονομή και ως οικοδομικό υλικό. 
Ο γλυκός Σόργος καλλιεργείται κυρίως στις ΗΠΑ και τη Νότια Αφρική ως χορτονομή και για την παρασκευή σιροπιού. 
Σε ορισμένες χώρες οι γλυκείς βλαστοί μασιούνται.
Η ανθοφορία γίνεται από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο και η καρποφορία από τον Σεπτέμβριο έως τον Οκτώβριο.
Δίνει νέκταρ και γύρη ανοιχτού μπεζ χρώματος. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου