Είναι μια ασθένεια που υπάρχει σε αρκετά μελισσοκομία κατά την περίοδο της ξηρασίας το Καλοκαίρι.
Υπεύθυνο είναι το βακτήριο Streptococcus ή Melissococcus pluton που συχνά συνοδεύεται και από άλλα βακτήρια (Streptococcus faecalis, το Bacterium evrydicaeο, Bacillus alvei), τα οποία παρεμβαίνουν δευτερογενώς και μεταβάλλουν ανάλογα με το είδος τους την κλινική εικόνα της Ασθένειας ( Bailey 1963 ).
Προσβάλει της νεαρές προνύμφες κυρίως 3ης μέχρι και 5ης ημέρας οι οποίες πεθαίνουν πριν καλυφθούν τα κελιά τους και είναι ασθένεια μικρότερης σημασίας από την Αμερικάνικη Σηψιγονία.
Εντοπίζονται σε μεγάλο αριθμό οι μολυσμένες προνύμφες και πρέπει να απομακρύνονται στο αρχικό στάδιο της προσβολής από τις μέλισσες πριν γίνουν ορατά τα συμπτώματα της ασθένειας.
Προσβάλλονται και οι μεγαλύτερες, αλλά δεν παρουσιάζουν συμπτώματα επειδή πρόλαβαν τις πρώτες μέρες της ζωής τους να πάρουν τροφή.
Οι προσβεβλημένες έχουν κίτρινη απόχρωση και συνήθως πεθαίνουν πριν σφραγιστεί το κελί τους. Μερικές που φθάνουν στο στάδιο του ακμαίου, είναι μικρότερες από τις υγιείς και φορείς μικροβίων.
Το βακτήριο μπορεί να βρίσκεται για μεγάλο χρονικό διάστημα στο μελίσσι χωρίς συμπτώματα μέχρι να ευνοηθούν οι συνθήκες, συνήθως Μάιο με Αύγουστο.
Οι τρόποι μετάδοσης:
1. Με τις οικιακές, καθαρίστριες μέλισσες που καθαρίζουν τα κελιά του γόνου. Όσες μολυσμένες, φθάσουν στο στάδιο της συλλέκτριας απομακρύνονται από το γόνο και αυτό λειτουργεί ως προφύλαξη για το μελίσσι.
2. Με τη χρησιμοποίηση μολυσμένων εργαλείων
3. Με την αγορά μολυσμένου μελισσοκομικού υλικού
4. Με τη νομαδική μελισσοκομία
5. Mε τη λεηλασία
6. Με την παραπλάνηση των μελισσών
Παράγοντες που ευνοούν την ασθένεια:
Εκδηλώνεται στο ασφράγιστο γόνο, οι άρρωστες προνύμφες χάνουν το μαργαριταρένιο χρώμα τους και κιτρινίζουν ελαφρά, έχουν τραχείες έντονα ορατές, στο ζαρωμένο σώμα τους και αλλάζουν θέση στο κελί, μετά το θάνατο σαπίζουν σε ρευστή καστανή μάζα και η οσμή τους είναι δυσάρεστη.
Στη συνέχεια η προνύμφη μεταβάλλεται σε λέπι που εύκολα το απομακρύνουν οι μέλισσες ,δεν προσκολλούνται σταθερά στα τοιχώματα του κελιού. Ο γόνος γίνεται διάσπαρτος, με βαθουλώματα.
Αντιμετώπιση της ασθένειας χωρίς φάρμακα.
- Συστηματικός έλεγχος του μελισσοκομείου και έγκαιρο εντοπισμό των άρρωστων μελισσιών.
- Μεταφορά των μελισσιών σε καλές και διαδοχικές ανθοφορίες.
- Καθαρισμός από τις προσβεβλημένες και σκοτεινόχρωμες μέλισσες.
- Συχνή απολύμανση των κηρηθρών, των κυψελών, καθώς και των εργαλείων που χρησιμοποιούμε.
- Αντικατάσταση παλαιών μαύρων κηρηθρών.
- Αποφυγή παραπλάνησης (ακανόνιστη διάταξη κυψελών).
- Αποφυγή λεηλασίας
- Ενδυνάμωση των μελισσιών, με συνενώσεις αδύνατων, ή ενίσχυση με γόνο από υγιή μελίσσια, διεγερτική τροφοδοσία , αντιμετώπιση άλλων εχθρών.
- Άμεση διακοπή της ωοτοκίας, με θανάτωση των βασιλισσών και αντικατάσταση τους με βασιλικά κελιά από υγιή μελίσσια ή γονιμοποιημένη βασίλισσα. Η διακοπή της ωοτοκίας δίνει τη δυνατότητα στο μελίσσι, να καθαρίσει τα κελιά με τις μολυσμένες προνύμφες και να αυτοϊαθεί.
- Απολύμανση των μολυσμένων κηρήθρων με νερό Javel ή οξείδιο του αιθυλενίου.
Η αντιμετώπιση της Ευρωπαϊκής σηψιγονίας είναι πιο εύκολη από αυτή της Αμερικάνικης.
Δεν είναι αναγκαία ούτε η θανάτωση μελισσιών ούτε η καταστροφή μελισσοκομικού υλικού.
Σε περιπτώσεις περιορισμένης μόλυνσης τα μελίσσια συχνά αυτοθεραπεύονται.
Άσχετα όμως με αυτό ο μελισσοκόμος καλό είναι να επεμβαίνει και να βοηθά τα μελίσσια του, να ιαθούν ταχύτερα.
Θεραπεία με αντιβιοτικά:
- Με Απισιμίν (ερυθρό μυκίνη), στο ζαχαροζύμαρο ή σε σιρόπι, είναι αποτελεσματικότερο όταν χορηγείται σιγά-σιγά, διεγείρει την ωοτοκία για εκτροφή γόνου. Εγκεκριμένο
- Οξυβετ 5% (οξυτετρακικλίνη). Αποτελεσματικό. Εγκεκριμένο.
- Τεραμυκίνη (οξυτετρακιλίνη), στο ζαχαροζύμαρο ή σιρόπι. Αποτελεσματικό αν υπάρχει για μεγάλο χρονικό διάστημα στην κυψέλη. Δεν επιτρέπεται η χρήση της στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Για να αποφευχθεί η μόλυνση του μελιού με κατάλοιπα του αντιβιοτικού, η θεραπεία σταματά 45 ημέρες πριν το μελίσσι αρχίζει να αποθηκεύει μέλι.
Προσοχή!
Εκδηλώνεται στο ασφράγιστο γόνο, οι άρρωστες προνύμφες χάνουν το μαργαριταρένιο χρώμα τους και κιτρινίζουν ελαφρά, έχουν τραχείες έντονα ορατές, στο ζαρωμένο σώμα τους και αλλάζουν θέση στο κελί, μετά το θάνατο σαπίζουν σε ρευστή καστανή μάζα και η οσμή τους είναι δυσάρεστη.
Στη συνέχεια η προνύμφη μεταβάλλεται σε λέπι που εύκολα το απομακρύνουν οι μέλισσες ,δεν προσκολλούνται σταθερά στα τοιχώματα του κελιού. Ο γόνος γίνεται διάσπαρτος, με βαθουλώματα.
Αντιμετώπιση της ασθένειας χωρίς φάρμακα.
- Συστηματικός έλεγχος του μελισσοκομείου και έγκαιρο εντοπισμό των άρρωστων μελισσιών.
- Μεταφορά των μελισσιών σε καλές και διαδοχικές ανθοφορίες.
- Καθαρισμός από τις προσβεβλημένες και σκοτεινόχρωμες μέλισσες.
- Συχνή απολύμανση των κηρηθρών, των κυψελών, καθώς και των εργαλείων που χρησιμοποιούμε.
- Αντικατάσταση παλαιών μαύρων κηρηθρών.
- Αποφυγή παραπλάνησης (ακανόνιστη διάταξη κυψελών).
- Αποφυγή λεηλασίας
- Ενδυνάμωση των μελισσιών, με συνενώσεις αδύνατων, ή ενίσχυση με γόνο από υγιή μελίσσια, διεγερτική τροφοδοσία , αντιμετώπιση άλλων εχθρών.
- Άμεση διακοπή της ωοτοκίας, με θανάτωση των βασιλισσών και αντικατάσταση τους με βασιλικά κελιά από υγιή μελίσσια ή γονιμοποιημένη βασίλισσα. Η διακοπή της ωοτοκίας δίνει τη δυνατότητα στο μελίσσι, να καθαρίσει τα κελιά με τις μολυσμένες προνύμφες και να αυτοϊαθεί.
- Απολύμανση των μολυσμένων κηρήθρων με νερό Javel ή οξείδιο του αιθυλενίου.
Η αντιμετώπιση της Ευρωπαϊκής σηψιγονίας είναι πιο εύκολη από αυτή της Αμερικάνικης.
Δεν είναι αναγκαία ούτε η θανάτωση μελισσιών ούτε η καταστροφή μελισσοκομικού υλικού.
Σε περιπτώσεις περιορισμένης μόλυνσης τα μελίσσια συχνά αυτοθεραπεύονται.
Άσχετα όμως με αυτό ο μελισσοκόμος καλό είναι να επεμβαίνει και να βοηθά τα μελίσσια του, να ιαθούν ταχύτερα.
Θεραπεία με αντιβιοτικά:
- Με Απισιμίν (ερυθρό μυκίνη), στο ζαχαροζύμαρο ή σε σιρόπι, είναι αποτελεσματικότερο όταν χορηγείται σιγά-σιγά, διεγείρει την ωοτοκία για εκτροφή γόνου. Εγκεκριμένο
- Οξυβετ 5% (οξυτετρακικλίνη). Αποτελεσματικό. Εγκεκριμένο.
- Τεραμυκίνη (οξυτετρακιλίνη), στο ζαχαροζύμαρο ή σιρόπι. Αποτελεσματικό αν υπάρχει για μεγάλο χρονικό διάστημα στην κυψέλη. Δεν επιτρέπεται η χρήση της στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Για να αποφευχθεί η μόλυνση του μελιού με κατάλοιπα του αντιβιοτικού, η θεραπεία σταματά 45 ημέρες πριν το μελίσσι αρχίζει να αποθηκεύει μέλι.
Προσοχή!
Αν δεν δοθεί άδεια από τον ΕΟΦ για την κυκλοφορία συγκεκριμένων αντιβιοτικών ως ειδικών μελισσοφαρμάκων, κανένα αντιβιοτικό δεν πρέπει να χορηγείται στα μελίσσια.
Πηγη: Βασίλη Λιάκος- Πασχάλης Χαριζάνης
Πηγη: Βασίλη Λιάκος- Πασχάλης Χαριζάνης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου