19 Φεβ 2018



Φιλύκι, χρυσόξυλο, Ράμνος (Ταφλάν στη Δ. Λέσβο)( Rhamnus alaternus )

Φιλύκι, αμπαλόρος (Αμοργός), καψουλιά, καζουλόρραχος,
λατσιχερά, μαζουλιά, μαυραγκαθιά, λατσιχεριά, κιτρινόξυλο, φιλύκα, βουρβουλιά και χρυσόξυλο ή ακουμένη (Κύπρος), Ράμνος ( Rhamnus alaternus )

Οικογένεια: Ραμνίδες (Rhamnaceae)

Γένος που περιλαμβάνει 100 περίπου είδη αειθαλών ή φυλλοβόλων θάμνων μικρών δέντρων με ύψος, που δεν ξεπερνά τα 5 μέτρα. 
Τα περισσότερα κατάγονται από τις εύκρατες περιοχές του βόρειου ημισφαίριου, ενώ ορισμένα απαντούν αυτοφυή στη Βραζιλία και τη νότια Αφρική.
Τα φύλλα, εναλλασσόμενα ή αντίθετα, είναι αγκαθωτά και εφοδιασμένα με παράφυλλα έχει κλαδίσκους γυμνούς , στην αρχή πράσινους που αργότερα γίνονται γκριζοπράσινοι χωρίς αγκάθια.

Η επάνω επιφάνεια τους είναι βαθυπράσινη γυμνή και η κάτω ωχροπράσινη και αρκετές φορές χρυσοπράσινη με τρίχες στα νεύρα. 
Είναι φυτό δίοικο. 
Τα λουλούδια, ενωμένα σε βότρεις ή σε μασχαλιαίες κυματοειδείς ταξιανθίες, είναι ερμαφρόδιτα ή μονογενή και αποτελούνται από 4-5 σέπαλα και άλλα τόσα πέταλα, υπόλευκα, πρασινωπά ή κιτρινωπά.
Μερικά είδη παρουσιάζουν λουλούδια χωρίς πέταλα. 

Ο καρπός του είναι δρύπη με τα εξωκάρπιο λεπτό κόκκινο στην αρχή και μετά την ωρίμανση μαύρο και περικλείουν 2 ή 4 σπόρους.
Είναι φωτόφυτο με αργό ρυθμό ανάπτυξης. Προοδεύει σε όλα τα εδάφη και αντέχει στην ξηρασία αλλά και στα υδροσταγονίδια της θάλασσας. 
Το συναντάμε σε ασβεστούχα εδάφη . Πιθανόν να πρόκειται για τη φιλύκη του Θεόφραστου.

Είδη και ποικιλίες

Ράμνος ο αλατέρνος (Rhamnus alaternus). 
Μικρό, αειθαλές δέντρο, που κατάγεται από τη νότια Ευρώπη και φτάνει σε ύψος 4-5 μ. 
Έχει λεία, εναλλασόμενα κλαδιά, χωρίς αγκάθια και θυσανώδη εμφάνιση. 
Τα φύλλα, εναλλασσόμενα, δερματώδη και ωοειδή ή ελλειπτικά, έχουν περγαμηνώδεις παρυφές, λείες ή ελαφρά οδοντωτές και κοντούς μίσχους. Τα λουλούδια, μικρά και κιτρινωπά, είναι ενωμένα σε βότρεις και περιβάλλονται από βράκτεια. 
Ο κάλυκας αποτελείται από 5 λοβούς λογχοειδείς και καμπυλωτούς στα «αρσενικά» λουλούδια και όρθιους στα «θηλυκά». 
Η ανθοφορία παρατηρείται κατά τον Φεβρουάριο έως και τον Απρίλιο. 
Οι καρποί είναι μικρές ράγες, κόκκινες στην αρχή και μαύρες όταν ωριμάσουν. Στο είδος αυτό ανήκουν και οι ποικιλίες: «Στενόφυλλη» ("Anfustifolia") με φύλλα βαθιά πριονωτά και «Αργυρή – Ποικιλόχρωμη» ("Argenteo – Variegata") με στενά φύλλα, που έχουν υπόλευκες παρυφές.

Ράμνος η φράγκουλα (Rhamnus fragula). 
Κατάγεται από την Ευρώπη, τη δυτική Ασία και τη βόρεια Αμερική και φτάνει σε ύψος και πλάτος 3-5 μ. 
Τα κλαδιά του, λίγα και λεπτά, περιβάλλονται από ένα φλοιό διάστικτο με μικρές υπόλευκες κηλίδες. 
Τα φύλλα, ωοειδή, εναλλασσόμενα, ακέραια και ελαφρά μυτερά, παρουσιάζουν 12 ή 14 ζεύγη παράλληλων και σχεδόν ίσιων νευρώσεων. 
Τα λουλούδια, πρασινωπά και ενωμένα σε δέσμες, παρουσιάζουν ωοειδή πέταλα και ανοίγουν από τον Απρίλιο ως τον Ιούνιο. Τέλος, οι καρποί έχουν στην αρχή πράσινο, αργότερα κόκκινο και όταν ωριμάσουν, μαύρο χρώμα.

Ράμνος ο νάνος (Rhamnus pumila). Έρπων, αειθαλής θάμνος, που κατάγεται από την Ευρώπη. Τα κλαδιά, συστραμμένα και πολύ διακλαδισμένα, αναπτύσσονται προσκολλημένα στις ρωγμές των βράχων. 

Έχει εναλλασσόμενα, ωοειδή – ελλειπτικά φύλλα και μικρά, πρασινωπά λουλούδια, που ανοίγουν τον Μάιο – Ιούνιο.

Τεχνική της καλλιέργειας
Οι ράμνοι καλλιεργούνται εύκολα και έχουν ελάχιστες απαιτήσεις ως προς τη φύση του εδάφους. 

Μερικά είδη, όπως ο Ράμνος ο αλατέρνος (R. alaternus) προτιμούν εδάφη όξινα και ήπια κλίματα, ενώ άλλα, όπως ο Ράμνος ο φράγκουλα (Rhamnus frangula) αναπτύσσονται καλύτερα δίπλα σε ρυάκια. 
Ο Ράμνος ο νάνος (R. pumila) μπορεί να καλλιεργηθεί σε βραχόκηπους. Όλα τα είδη φυτεύονται την άνοιξη.

Πολλαπλασιασμός
Ο πολλαπλασιασμός μπορεί να γίνει με σπόρο και με καταβολάδες. Η σπορά γίνεται στο ύπαιθρο, τον Σεπτέμβριο – Οκτώβριο και η μεταφύτευση στην οριστική θέση ύστερα από 2-3 χρόνια. Οι καταβολάδες τοποθετούνται το φθινόπωρο ή την άνοιξη. Τα νέα φυτά αποσπώνται από το μητρικό φυτό και μεταφυτεύονται ύστερα από 1-2 χρόνια.

Δίνει νέκταρ και γύρη σε μεγάλες ποσότητες ,πολύ καλής ποιότητας, χρώματος κίτρινου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου