Μελισσόχορτο, Μέλισσα, βάλσαμο λεμονιού, Μελισσοβότανο, Κιτροβάλσαμο ( Melissa officinalis )

Το μελισσόχορτο γνωστό και ως μέλισσα ή βάλσαμο λεμονιού, ανήκει στην οικογένεια της μέντας. 

Ο όρος «μέλισσα» προέρχεται από τη λέξη «melissophyllon», που σημαίνει «φύλλο της μέλισσας», επειδή χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητα του φυτού σε νέκταρ αποτελεί ιδανικό μέρος για να αναζητήσουν τροφή οι μέλισσες. 

Το μελισσόχορτο καλλιεργήθηκε αρχικά στη στη νότιο-κεντρική Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική, την περιοχή της Μεσογείου και την Κεντρική Ασία, σήμερα όμως είναι πλέον γνωστό σε όλο σχεδόν τον κόσμο, ενώ στη χώρα μας ευδοκιμεί σε βουνοπλαγιές αρκετών περιοχών. 

Στην εποχή του Μεσαίωνα λέγεται ότι αλχημιστές χρησιμοποιούσαν μελισσόχορτο για να φτιάχνουν ελιξήρια νεότητας. 

Το μελισσόχορτο μυρίζει λεμόνι, περιέχει μεταξύ άλλων πτητικά έλαια (γνωστά για τις χαλαρωτικές τους ιδιότητες), πολυφαινόλες, τανίνες και φλαβονοειδή, ενώ η δράση του στηρίζεται κυρίως στα αιθέρια έλαια που περιέχονται στη σύστασή του (κιτράλη, κιτρονελλάλη, λιναλοόλη, γερανιόλη).
Το ύψος του κυμαίνεται από 70 έως 150 εκατοστά. 
Τα φύλλα έχουν μια ήπια μυρωδιά λεμονιού, που σχετίζεται με την μέντα. Τα φύλλα του είναι ωοειδή και οδοντωτά.

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού εμφανίζονται μικρά λευκά άνθη γεμάτα με νέκταρ. 
Δεν θα πρέπει να συγχέεται με το μελισσοβάλσαμο (bee balm) (το οποίο είναι γένος Monarda). Τα λευκά λουλούδια προσελκύουν τις μέλισσες, εξ ου και το όνομα του γένους «Melissa». 

Η γεύση του προέρχεται από την κιτρονελλάλη (citronellal) (24%), τη γερανιάλη (geranial) (16%), τον οξικό λιναλυλεστέρα (linalyl acetate) (12%) και το καρυοφυλλένιο (caryophyllene) (12%).

Το μελισσόχορτο χρησιμοποιείται ιατρικώς, σαν αφέψημα ή σε μορφή εκχυλίσματος. Χρησιμοποιείται σαν αγχολυτικό, ήπιο καταπραϋντικό ή κατευναστικός παράγοντας. 
Σε τουλάχιστον μία μελέτη, έχει βρεθεί ότι είναι αποτελεσματικό στη μείωση του άγχους. 

Ανακουφίζει την ένταση και το στρες, μειώνοντας έτσι την κατάθλιψη. 

Aσκεί τονωτική επίδραση στην καρδιά και το κυκλοφορικό σύστημα, προκαλώντας διαστολή των περιφερειακών αγγείων, μειώνοντας έτσι, την πίεση του αίματος. 

Το φυτό χάρη στην αντιβιοτική του δράση, βοηθά στην αντιμετώπιση του έρπητα του στόματος. 

Το μελισσόχορτο και τα παρασκευάσματά του, επίσης, έχουν δείξει ότι βελτιώνουν τη διάθεση και την πνευματική απόδοση. Το βότανο επίσης, ανακουφίζει το λείο μυϊκό ιστό της πεπτικής οδού, αποτελώντας ένα πολύ καλό χωνευτικό. 

Πρόσφατες έρευνες, έδειξαν ότι μια ημερήσια δόση του τσαγιού, μείωνε το οξειδωτικό στρες στο ακτινολογικό προσωπικό, το οποίο είχε εκτεθεί σε επίμονη ακτινοβολία χαμηλής δόσης κατά τη διάρκεια της εργασίας του. 

Το εκχύλισμα από μελισσοβότανο βρέθηκε επίσης να έχει εξαιρετικά υψηλή αντιοξειδωτική δράση. 

Bοηθά επίσης, στην ανακούφιση από τις εμμηνορροϊκές κράμπες. 

Το μελισσόχορτο ανέκαθεν ήταν το αγαπημένο φυτό των μελισσοκόμων. Με το μελισσόχορτο τρίβουν τις κυψέλες ή τις αλοίφουν με κεραλοιφή από μελισσόχορτο. 

Την χρησιμοποιούν ως παγίδα για να πάνε εκεί οι μέλισσες από σμηνουργία. Το μελισσόχορτο ήταν γνωστό από τους πολύ αρχαίους χρόνους και χρησιμοποιείτο για πολλούς σκοπούς. Ο Διοσκουρίδης πρότεινε τα φύλλα του μελισσόχορτου για τις πληγές και πρόσθετε το φυτό στο κρασί για να θεραπεύσει διάφορες ασθένειες. 

Ο Πλίνιος το χρησιμοποιούσε για να σταματά τις αιμορραγίες. Από το 10ο αι. αντιμετωπίζει άγχος - νευρικότητα Κατά τον 10ο αιώνα, οι άραβες γιατροί το συνιστούσαν για την αντιμετώπιση του άγχους και της νευρικότητας. 

Τα φύλλα μπορούν να συλλέγονται 2-3 φορές το χρόνο από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο. 
Τα συλλέγουμε κόβοντας τους νεαρούς βλαστούς, όταν φτάσουν σε μήκος 30 cm περίπου. 
Με τους βλαστούς αυτούς μπορούμε να φτιάξουμε αιθέριο έλαιο (που είναι πολύ ακριβό) και βάμμα, ωστόσο, εμείς μέχρι να φτάσουμε στις προχωρημένες αυτές τεχνικές, μπορούμε να αποξηράνουμε μελισσόχορτο και να το πίνουμε ως αφέψημα. 
Η διαδικασία της αποξήρανσης και φτιαξίματος του αφεψήματος είναι όμοια με αυτή του χαμομηλιού...

Πηγή:http://www.voltarakia.gr/mas-endiaferei/item/1061-melissoxorto-to-agxolytiko