Βαμβάκι, Βαμβακιά ( Gossypium hirsutum )

Το βαμβάκι είναι Αγγειόσπερμο, δικότυλο φυτό το ανήκει στην τάξη των Μαλαχωδών και στην οικογένεια των Μαλαχοειδών. Ιθαγενές των τροπικών περιοχών της Ασίας και της Αφρικής είναι γνωστό από τα πανάρχαια χρόνια και καλλιεργείται για τις ίνες του.

Σε ανασκαφές που έγιναν στην Ινδία βρέθηκαν υπολείμματα υφασμάτων από βαμβάκι που υπολογίζονται γύρω στο 3000 π.Χ.

Στην Ελλάδα πρωτοήρθε από την Ασία κατά την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου γύρω στο 325 π.Χ. Η καλλιέργειά του στη συνέχεια εξαπλώθηκε στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου.

Τα χρόνια εκείνα το βαμβάκι αναφερόταν ως δέντρο, γεγονός που αποδεικνύει ότι καλλιεργούσαν δενδροειδείς ποικιλίες βαμβακιού. Η καλλιέργεια του βαμβακιού στην Ελλάδα αναφέρεται από τον Παυσανία το 2 μ.Χ. αιώνα με την ονομασία ‘’βύσσος’’. Η καλλιέργεια του επεκτάθηκε σε μεγάλη κλίμακα γύρω στο 550 μ.Χ.

Η επιστημονική του ονομασία είναι γοσύπιο και οι βλαστοί του διακλαδώνονται φτάνοντας σε ύψος το 1,5 μέτρο αλλά και τα 6 μέτρα στις δενδροειδείς ποικιλίες.

Έχει φύλλα με μακρύ μίσχο, μεγάλα και με έλασμα. Στη βάση του μίσχου βρίσκονται δύο μικρά παράφυλλα συνήθως οδοντωτά.

Τα άνθη βγαίνουν από τις μασχάλες των φύλλων και είναι μεγάλα, μοναχικά και παράγονται από ανθοφόρους οφθαλμούς. Οι ανθοφόροι οφθαλμοί στην αρχή τους μοιάζουν με μικρές πυραμίδες και στο στάδιο αυτό τα άνθη του λέγονται χτένια.

Ο καρπός του είναι κάψα και έχει 8-10 σπόρια που περιβάλλονται από λευκές ίνες. Οι ώριμες ίνες αποτελούνται κατά μεγάλο ποσοστό από κυτταρίνη. 

Σήμερα το βαμβάκι καλλιεργείται σε πολλές χώρες της γης αλλά το μεγαλύτερο τμήμα της παραγωγής προέρχεται από το βόρειο ημισφαίριο.

Η βαμβακοκαλλιέργεια καταλαμβάνει πάνω από 3.700.000 στρέμματα, κυρίως στην Θεσσαλία, Μακεδονία.  Στερεά Ελλάδα , Θράκη και σε πολύ μικρή έκταση στην Πελοπόννησο και την Ήπειρο και αποτελεί μία πλούσια καλοκαιρινή ανθοφορία.

Το νέκταρ  προέρχεται κυρίως από όργανα (αδένες)  του φυτού  που τα ονομάζουμε νεκτάρια.

Αυτά υπάρχουν στον κάλυκα του άνθους καθώς και στα φύλλα.

Συχνά έχουμε και προσβολή από αφίδες και θρίπες που παράγουν μελιτώματα  που συλλέγουν οι μέλισσες.

Η γύρη του φυτού έχει κολλώδη υφή  που δυσχεραίνει τη συλλογή της , οι μέλισσες όμως την συλλέγουν και μπορούν στις βαμβακοφυτείες να εκτρέφουν μεγάλες ποσότητες γόνου.

Η ανθοφορία του βαμβακιού είναι σταδιακή και διαρκεί αρκετές εβδομάδες, ξεκινάει από μέσα Ιουλίου και συνεχίζεται έως και αρχές Σεπτεμβρίου.

Τα δυνατά-παραγωγικά μελίσσια στο βαμβάκι μπορούν να δώσουν ένα άριστο σε ποιότητα και ποσότητα βαμβακόμελο.

Η νεκταροέκκριση  έχει σταθερότητα κάθε χρόνο , με αυξομειώσεις βέβαια στην ποσότητα της παραγωγής.

Η ποσότητα επηρεάζεται από την περιοχή, τον καιρό και την ποικιλία του υβριδίου.

Στις γενετικά τροποποιημένες ποικιλίες υπάρχουν ενδείξεις χαμηλής νεκταροέκκρισεις.

Το βαμβακόμελο έχει ξανθό χρώμα και κρυσταλλώνει γρήγορα. Αποτελεί μέλι μεγάλης θρεπτικής και  θεραπευτικής αξίας.

Οι βαμβακοφυτείες έχουν μεγάλη μελισσοχωρητικότητα επιτρέποντας την πυκνή τοποθέτηση των μελισσοσμηνών.

Τους καλοκαιρινούς αυτούς μήνες τα μελίσσια μας στο κάμπο έχουν μεγάλες ανάγκες σε νερό, αλλά βρίσκουν εύκολα μιας και η βαμβακοκαλλιέργεια είναι αρδευόμενη.

Προσοχή θέλουν και οι ψεκασμοί για το σκουλήκι που έχουν γίνει αιτία για τον θάνατο εκατοντάδων σμηνών, γιαυτό είμαστε σε διαρκεί επικοινωνία με τους  βαμβακοπαραγωγούς.

Δίνει άφθονη γύρη και νέκταρ στα μελίσσια μας.