Τι πρέπει να γνωρίζουμε σε περιπτώσεις που μας τσιμπήσει μέλισσα, σφίγγα, σκορπιός ή φίδι.

Αντιμετώπιση αλλεργικής αντίδρασης

Η θνησιμότητα μετά από τσίμπημα σφήκας ή μέλισσας οφείλεται στο γεγονός ότι τα θύματα μπορεί να πάθουν έμφραγμα της καρδιάς ή του εγκεφάλου, ή να πεθάνουν, λίγο μετά το τσίμπημα από αναφυλακτικό shock. 

Οι περισσότεροι θάνατοι που σχετίζονται με τσίμπημα (μέλισσες) ή δάγκωμα (μόνον οι σφήκες) είναι το επακόλουθο αντιδράσεων υπερευαισθησίας, που προκαλούν αναφυλαξία ή αναφυλακτικό σοκ.
Η έναρξη των επικίνδυνων για τη ζωή του θύματος σημείων γίνεται μέσα σε 10 λεπτά από τη στιγμή του τσιμπήματος.

Σφήκα- μέλισσα: Τα τσιμπήματα της σφήκας ή της μέλισσας δεν είναι θανατηφόρα και σε γενικές γραμμές μπορεί να πονάμε, αλλά δεν κινδυνεύουμε. 

Κινδυνεύουν μόνο όσοι είναι αλλεργικοί και δεν το ξέρουν. Εκείνοι που είναι αλλεργικοί και το γνωρίζουν και πιο προσεκτικοί είναι, αλλά και εφοδιασμένοι με τα κατάλληλα φάρμακα είναι (πχ ένεση αδρεναλίνης). 

Επίσης είναι επικίνδυνο για όλους μας να δεχτούμε πολλαπλά και απανωτά τσιμπήματα, κάτι που συμβαίνει εάν “πέσουμε” σε κυψέλη και ταράξουμε τα έντομα.
Όταν μας τσιμπήσει μια μέλισσα ή σφήκα το δέρμα πρήζεται και κοκκινίζει σαν τοπική φλεγμονώδη αντίδραση στο δηλητήριο του κεντριού. 

Ο πόνος είναι αρκετά έντονος και μπορεί να διαρκέσει από κάποιες ώρες, μέχρι λίγες ημέρες. Το πρήξιμο στην περιοχή εντείνει τον πόνο αυτό. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δείξουμε εάν η σφήκα ή η μέλισσα μας τσιμπήσει στον λαιμό ή μέσα στο στόμα και αυτό γιατί το πρήξιμο μπορεί να φράξει τον αέρα και να δυσκολέψει την αναπνοή μας.

Μόλις μας τσιμπήσει μια μέλισσα/σφήκα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να βγάλουμε το κεντρί, προσεκτικά με ένα τσιμπιδάκι ή ξύνοντας το σημείο. 

Προσοχή μην πιέσετε το κεντρί για να το βγάλετε γιατί μπορεί να εισχωρήσει βαθύτερα, ή ακόμη με την πίεση να χυθεί περισσότερο δηλητήριο μέσα μας.
Μόλις το αφαιρέσουμε πρέπει να τοποθετήσουμε πάγο, ή κάποια κορτιζονούχα αλοιφή.

Εάν έχουμε την δυνατότητα μπορούμε να πάρουμε και ένα αντισταμινικό χάπι που θα μας ανακουφίσει από τα συμπτώματα.
Αν ύστερα από λίγη ώρα νιώσουμε δυσκολία στην αναπνοή, ζαλάδα, ιδρώνουμε, ή μελανιάσουμε, τότε είμαστε αλλεργικοί και δεν το ξέρουμε και έχουμε πάθει σοκ. 

Σε τέτοια περίπτωση, πρέπει ΑΜΕΣΩΣ να πάμε στο νοσοκομείο δίχως άλλη καθυστέρηση.

Σημεία και συμπτώματα αλλεργικής αντίδρασης

Κνίδωση.

Κνησμός στα μάτια.

Συσφιγκτικό αίσθημα στο λαιμό και στο θώρακα.

Επείγοντα σημεία και συμπτώματα

Οίδημα του λάρυγγα, που προκαλεί δυσχέρεια αναπνοής.

Βήχας ή συριγμός.

Σοβαρή κνίδωση.

Κοιλιακές κράμπες, ναυτία και εμετός. Ελάττωση της αρτηριακής πίεσης που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της συνείδησης.
Εάν το τσίμπημα είναι στο λαιμό ή στο στόμα, θα πρέπει να αντιδράσετε άμεσα, γιατί αν πρηστεί θα εμποδίζει τη δίοδο του αέρα. 

Γλείψτε ένα παγάκι ή να πιείτε άφθονο παγωμένο νερό. Αν διαπιστώσετε ότι δυσκολεύεστε να αναπνεύσετε ή πρήζεστε στο πρόσωπο ή στο λαιμό, απευθυνθείτε στο πλησιέστερο νοσοκομείο.
Εάν γνωρίζετε την ευαισθησία σας για την εμφάνιση αλλεργικού σοκ, συμβουλευτείτε προληπτικά τον γιατρό σας και έχετε πάντα μαζί σας κάποια φάρμακα πρώτης βοήθειας (όπως αντιισταμινικά, κορτιζόνη, κάποιο εισπνεόμενο βρογχοδιασταλτικό, ένεση αδρεναλίνης για σοβαρές περιπτώσεις).
Οι αλλεργικοί θα πρέπει να είν

αι εφοδιασμένοι με ειδική ταυτότητα, περασμένη στον λαιμό ή στο χέρι, που θα αναφέρει την αλλεργία τους, γιατί μπορεί να χάσουν τις αισθήσεις τους από το τσίμπημα και κανείς να μην γνωρίζει τι έχουν πάθει.

Και λίγα λόγια για το δηλητήριο

Ένας μεγάλος αριθμός μελετών έχει πραγματοποιηθεί για τη σύνθεση του δηλητηρίου των μελισσών. Ένα μεγάλο μέρος του βασικού προσδιορισμού των ενώσεων, της απομόνωσης τους και της μελέτης των φαρμακολογικών αποτελεσμάτων τους έγινε στη δεκαετία του '50 και τη δεκαετία του '60.
Το 88% του δηλητηρίου είναι νερό. Η γλυκόζη, η φρουκτόζη και τα φωσφολιπίδια που περιέχονται στο δηλητηρίου είναι παρόμοια με αυτά στο αίμα της μέλισσας (Crane, 1990). Τουλάχιστον 18 φαρμακολογικά ενεργά συστατικά έχουν περιγραφεί, συμπεριλαμβανομένων διάφορων ενζύμων, πεπτιδίων και αμινών. 

Το δηλητήριο από άλλα είδη Apis είναι παρόμοιο, αλλά ακόμη και τα δηλητήρια από τις διάφορες φυλές του κάθε είδους είναι ελαφρώς διαφορετικά το ένα από το άλλο. 

Η τοξικότητα του δηλητηρίου της Αpis cerana έχει αναφερθεί να είναι δύο φορές υψηλότερη από αυτό της Α.Mellifera

Προσοχή

Αν δεν υπάρχουν φάρμακα χρησιμοποιήστε μαγειρική σόδα, αμμωνία, ξίδι ή λεμόνι. Υπάρχει όμως διαφοροποίηση στη χρήση, αν μας τσιμπήσει μέλισσα βάζουμε αμμωνία ή πολτό από μαγειρική σόδα, γιατί το δηλητήριο είναι όξινο και με την αμμωνία εξουδετερώνεται.
Στο τσίμπημα της σφήκας το δηλητήριο είναι αλκαλικό και με το ξίδι (όξινο) εξουδετερώνεται.
Αν το κάνουμε ανάποδα είναι σαν να υποβοηθήσαμε το τσίμπημα.

Σκορπιοί-Φίδια: Ευτυχώς στην Ελλάδα τόσο τα φίδια, όσο και οι σκορπιοί δεν είναι τόσο επικίνδυνοι για θάνατο, όσο στην Αφρική, ή την Αυστραλία. 

Σε κάθε περίπτωση όμως το τσίμπημα, ή το δάγκωμα τους και επώδυνο είναι και εάν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να σκοτώσει.
Και σε αυτές τις περιπτώσεις το δέρμα κοκκινίζει και πρήζεται. Ό πόνος όμως είναι ασύγκριτα δυνατότερος σε σχέση με το τσίμπημα της μέλισσας.
Αμέσως πρέπει να τοποθετήσουμε πάγο ενώ απαραίτητη είναι η χορήγηση αντισταμινικού χαπιού, μαζί με ισχυρό παυσίπονο, γιατί πραγματικά ο πόνος δεν αντέχεται. 

Η μεταφορά στο νοσοκομείο πρέπει να είναι ΑΜΕΣΗ. Εκεί θα χορηγηθεί κορτιζόνη (εάν έχουμε χάπι κορτιζόνης μαζί μας το λαμβάνουμε αμέσως) και οροί.

ΠΡΟΣΟΧΗ: παλιά έλεγαν ότι πρέπει να χαράξουμε με ξυράφι την πληγή και να πιέσουμε για να βγει το μολυσμένο αίμα. Αυτό δεν ισχύει. ΜΗΝ το κάνετε. Το μόνο που θα καταφέρετε θα είναι να χυθεί περισσότερο και πιο γοργά το δηλητήριο στον οργανισμό. Επίσης το ρούφηγμα της πληγής θα πρέπει να γίνει με προσοχή και όχι από άτομα που στο στόμα τους έχουν ανοιχτές πληγές (πχ ουλίτιδα).

Σε κάθε περίπτωση η ψυχραιμία σώζει. Ενώ και το θύμα δεν πρέπει να πανικοβληθεί και να βρεθεί σε κατάσταση σοκ.

πηγη: medlabgr - iatropedia.gr